Bijdrage begroting 2011

Voorzitter. Laat ik beginnen met de positieve ontwikkelingen die in de begroting staan te vermelden. Positief vindt mijn fractie de prestaties op het gebied van herstructurering van bedrijventerreinen, de sanering van verspreid glas uit de glastuinbouw en de resultaten als gevolg van extra inzet om grond te verwerven voor de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en de ontwikkeling van duurzaamheidsindicatoren. Complimenten hiervoor aan GS!

Gevolgen kabinetsbesluit
Het nieuwe regeerakkoord heeft gevolgen voor de provincie. Zoals de overdracht van de jeugdzorgtaken naar gemeenten. Dit moet zorgvuldig gebeuren.
Eén van de voorstellen is om vervoer en infrastructuur van rijk, provincies en gemeenten over te hevelen naar een infrastructuurautoriteit, terwijl dit juist zo nauw betrokken is bij de provinciale regierol op het gebied van ruimtelijke ordening. Daar is niet echt goed over nagedacht.
Er hangt de provincie zwaar weer boven het hoofd met het nieuwe regeerakkoord. De voorgestelde bezuinigingen zijn desastreus voor de provinciale natuurontwikkeling. Voorgesteld wordt om te stoppen met de robuuste verbindingszones van de EHS en de uitvoering van het Kierbesluit. Aan beide projecten is al vele jaren gewerkt en er zijn internationale afspraken over gemaakt. Het doet mij denken aan een toepasselijke bijbeltekst: “Want wie van jullie die een toren wil bouwen gaat niet eerst de kosten berekenen, om te zien of hij wel genoeg heeft voor de bouw? Als hij het fundament gelegd heeft maar de bouw niet kan voltooien, zal iedereen die dat ziet hem uitlachen en zeggen: die man begon te bouwen, maar het karwei afmaken kon hij niet.” En zo ook deze regering. Dit besluit valt niet uit te leggen en ik doe een klemmend beroep op GS om zowel de verdere ontwikkeling van de EHS als de robuuste verbindingszones en het kierbesluit verder voort te zetten. Als tegenhanger voor de groeiende verstedelijking en het groeiende asfalt was de EHS juist bedoeld als ‘nieuwe ecologische’ weg, om dieren te laten migreren en de sterke achteruitgang van de biodiversiteit een halt toe te roepen. Wat heb je aan een ecologische weg, waar alleen maar bordjes staan. ‘Weg afgesloten, geen doorgang mogelijk. U zoekt het maar even zelf uit.’ Dat zou je eens met asfaltwegen moeten doen. Mensen zouden protesteren. Dieren kunnen dat niet en daarom doen wij dat namens hen. Sinds 1990 wordt toegewerkt naar de realisatie van aaneengesloten natuurgebieden. Dit kabinet maakt een abrupt einde aan dit natuurbeleid en dat is kortzichtig. Het komt daarmee de afspraken met provincies, maatschappelijke organisaties en boeren niet na. De eerste daad van staatssecretaris Bleker veroorzaakte een golf van verontwaardiging bij provincies en ook de maatschappelijke boosheid is aanzienlijk. Natuurmonumenten wist binnen 24 uur al 20.000 handtekeningen te verzamelen tegen dit gebrek aan natuurbeleid. Investeren in natuur is ook investeren in een duurzame economie en is meer solide dan investeren in goud.1 euro investeren, levert 100 euro op, zo berekenden de Verenigde Naties onlangs. Ook de Ruimte om de Stad (RodS) projecten worden stopgezet. Dit zijn de ‘’groene longen’ om de stad en die zij hard nodig. De 4 grote steden hebben al in een brief aan staatssecretaris Bleker aangegeven het hier niet mee eens te zijn en onze fractie is het met hen eens. Zo heeft de regio Drechtsteden al aangekondigd om in overleg met de provincie het RodS natuur- en waterproject Nieuwe Dordtse Biesbosch te willen voortzetten. Zo’n slordige 6,5 miljoen aan gemeentelijke investeringen zou totaal verspild zijn als het kabinet de geldkraan voor dit project dichtdraait. Dat mogen we toch niet laten gebeuren.

Kierbesluit
Het kierbesluit is genomen om de nadelige effecten van de sterke scheiding tussen zout en zoet water op het Haringvliet weg te nemen en vismigratie mogelijk te maken. Het beperkte eb en vloed herstel maakt het mogelijk dat vissen vanuit zee Rijn en Maas kunnen optrekken, waarmee Nederland aan internationale afspraken voldoet die hierover gemaakt zijn. Wederkerig heeft Nederland profijt van afspraken die in verband van de Rijn en de Maas gemaakt zijn. Door beëindiging van bijvoorbeeld de zoutlozingen uit de Franse kalimijnen is het chloridegehalte van het rivierwater aanzienlijk afgenomen hetgeen van belang is voor o.a. de zoetwatervoorziening van de land- en tuinbouw in Nederland. Het is onbestaanbaar dat dit besluit geen doorgang kan vinden. Is de gedeputeerde bereid om er bij het Rijk op aan te dringen op handhaving van het Kierbesluit? Ik houd hiervoor een motie achter de hand.
Aan dit regeerakkoord ligt totaal geen visie ten grondslag. Het is een eenzijdige optelsom van bezuinigingsmaatregelen, die alleen ten doel hebben de economie op de korte termijn weer een beetje op gang te helpen, zonder dat wordt nagedacht over de desastreuze gevolgen, niet alleen voor de ecologie, maar ook voor de economie op de langere termijn. Visie zonder actie blijft een droom, maar hier betreft het actie zonder visie en dat leidt alleen maar tot nachtmerries die werkelijk dreigen uit te komen. Hopelijk heeft Gedeputeerde Staten wel een visie, die ons voor deze nachtmerrie kan behoeden.

Mededogen
In onze druk bevolkte provincie is steeds minder ruimte voor groen, natuur en in het wild levende dieren, waardoor ook de biodiversiteit ook in Zuid-Holland sterk onder druk staat. Het huidige provinciale beleid maakt het mogelijk dat dieren die mogelijk overlast veroorzaken steeds meer en vaker worden afgeschoten. Duizenden ganzen, herten, vossen, konijnen, eenden, duiven, aalscholvers, roeken, hazen, kraaien, meeuwen en andere dieren worden onnodig afgeschoten. Dit gaat gepaard met zeer veel dierenleed en kan niet op deze manier worden voortgezet! Het zijn maatregelen die niet effectief zijn. Er worden steeds meer dieren steeds vaker afgeschoten. Het huidige afschotbeleid faalt op alle fronten. Dat kan toch niet de bedoeling en de oplossing zijn. Er zijn andere, duurzame manieren mogelijk om de problemen op te lossen, waarbij een andere inrichting van de ruimte een belangrijke rol speelt en er veel meer gebruik gemaakt wordt van het leergedrag van dieren. Onze fractie is van mening dat de provincie haar hoofd in het zand steekt daar waar het gaat om haar verantwoordelijkheid te nemen om duurzame en diervriendelijke maatregelen op zijn minst te onderzoeken, laat staan uit te voeren. Als je als provincie de taak vanuit de Flora- en faunawet hebt om dieren te beschermen, kan het toch niet zo zijn dat de provincie alleen maar maatregelen neemt om dieren af te schieten. Hier is geen sprake van duurzaamheid en mededogen. Is de gedeputeerde bereid om te onderzoeken welke andere maatregelen dan afschot er genomen kunnen worden om eventuele overlast van dieren tegen te gaan?

Landbouw, Kaderrichtlijn Water en biodiversiteit
TNO heeft berekend dat in 30 a 40 jaar de grondstoffen op zijn als we zo doorgaan en het WNF heeft berekend dat we over 20 jaar niet genoeg hebben aan één aarde met ons huidige consumptiegedrag. We moeten meer gaan leven volgens de wetten van de natuur: zonder verspilling, vervuiling en afval: een kringloopeconomie. Een vorm van kringlooplandbouw is al door boeren zelf ontwikkeld i.s.m. de Universiteit Wageningen. Wat betreft de waterkwaliteit is de landbouw een belangrijke veroorzaker van de vervuiling van het water. De doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water worden bij lange na niet gehaald. De doelstelling voor 2011 is naar beneden bijgesteld van 18 naar 5%! Dat is zeer zorgwekkend en onze fractie kan hiermee niet akkoord gaan. Mijn vraag aan de gedeputeerde is wat zij eraan gaat doen om deze doelen te halen en of zij bereid is om er bij het Rijk op aan te dringen dat er t.a.v. de landbouw maatregelen genomen worden, die ertoe leiden dat de doelstellingen alsnog worden gehaald. Ik houd hiervoor een motie achter de hand. De provincie investeert niet of nauwelijks in biodiversiteit, terwijl we hier als mens van afhankelijk zijn. De eerste soorten die uitsterven, daar merk je nog niet zoveel van, maar als er meer en meer soorten uitsterven, valt het als een kaartenhuis in elkaar en de gevolgen ervan zijn niet te overzien. De provincie heeft een provinciale taak op het gebied van bescherming en behoud van de biodiversiteit, en heeft hierover afspraken gemaakt met het Rijk, al wil zij wel eens anders doen geloven. Mijn fractie is van mening dat de provincie een veel actiever beleid moet gaan voeren en haar verantwoordelijkheid moet nemen om de biodiversiteit in Zuid-Holland te beschermen en te behouden. Op de website van de provincie staat vermeld: “De succesvolle aanpak in de Hoeksche Waard is voor de provincie Zuid-Holland een stimulans om meer biodiversiteitsplannen uit te voeren. Gedacht wordt aan het veenweidegebied rondom Gouda, de Bollenstreek en de kustzone. De provincie werkt momenteel een integraal beleidsprogramma Biodiversiteit uit. Hierin is aandacht voor het functionele belang van biodiversiteit en ecosysteemdiensten voor allerlei provinciale beleidsterreinen”. Om dit beleid te ondersteunen dient mijn fractie een amendement in om dit beleid ook financieel mogelijk te maken.

RGL en Rijnlandroute
Zorgwekkend is de financiële situatie rond de megaprojecten van de RijnGouweLijn en de Rijnlandroute. De dekking voor deze projecten wordt steeds onzekerder en de kosten nemen alleen maar toe. Kenmerkend voor dit soort projecten is dat de werkelijke kosten altijd ver boven de geraamde kosten uitstijgen, soms wel tot 200%. Het geld gaat ten koste van andere OV-faciliteiten. In totaal zo’n 46 miljoen wordt nu in 1 project gestopt: de RGL. Dit is niet verstandig. Daar komt nog eens bij dat ook de NS en de reizigersorganisatie ROVER het project niet zien zitten. Het is niet voor niets dat er geen investeerders te vinden zijn, en dat moet GS toch aan het denken zetten. Maar nee, vanuit een tunnelvisie gaat GS gewoon door met dit rampzalige project.
De begroting is voor nu en de komende jaren bij lange na niet dekkend en mijn fractie vindt het dan ook onaanvaardbaar om hiermee door te gaan, Hetzelfde geldt voor de Rijnlandroute, waar nog enorme tekorten voor zijn. Mijn fractie zal dan ook niet instemmen met de investeringen voor de RGL en de Rijnlandroute.

Duurzaamheid
Laatst was ik aanwezig bij een lustrumcongres van de organisatie Zininwerk wat ging over duurzaam leiderschap. Het veelzeggende thema was: “the call of our time”. Het was een bijzonder inspirerende dag met boeiende sprekers, zoals Herman Wijffels en Matthijs Schouten. Wijffels gaf aan dat de succesformule van het kapitalisme is uitgewerkt. De crises zijn niet op te lossen op een manier waarop ze ook ontstaan zijn. Daar is een andere vorm van denken en handelen voor nodig. Hij sprak over het gebruik van de ‘commons’. Dit zijn de gemeenschappelijk belangen die gedeeld worden door een groep mensen. Hierbij kan gedacht worden aan de lucht die we inademen, het water dat we drinken en de grondstoffen die we gebruiken. In veel delen van de wereld worden gemeenschappelijke goederen als vissen uit de zee, hout en olie voor brandstof, huizenbouw en land voor het verbouwen van gewassen of voor het grazen van dieren ernstig bedreigd. In onze provincie speelt vooral de schaarste aan ruimte, de lucht- en waterkwaliteit een grote rol.
Het wereldbeeld wringt. Er zijn zegeningen geweest: toename van de welvaart, gezondheid, levensverwachting, onderwijs, emancipatie, hoger bewustzijn, individualiteit, democratie. Maar doel en middel in organisaties zijn volgens Wijffels verwisseld en moeten weer in de juiste verhouding komen te staan. Winst is nu het primaire doel en niet de inhoudelijke zingeving, namelijk iets doen wat ertoe doet en bijdraagt aan het algemeen belang. Dit moet weer worden omgedraaid. We moeten veranderen naar een economie en financieel stelsel dat de mens, de andere levende wezens en de aarde dient. Het is het einde van een tijdperk. We moeten volgens hem toewerken naar een nieuwe manier van leven, produceren, consumeren: bouwen aan een nieuwe beschaving. Dit gaat niet zonder introspectie, waarbij de eigen gedachten, gevoelens en herinneringen tot onderwerp van overdenking gemaakt worden, aldus Wijffels. Hij was bezorgd over de effecten van dit nieuwe kabinetsbeleid en ik deel die zorg. Wat mij betreft één van de weinige CDA’ers die aangeeft wat er werkelijk in de wereld aan de hand is en daarover durft te spreken. Het CDA in Zuid-Holland, maar ook de CU/SGP zouden hun opvattingen over rentmeesterschap en normen en waarden die hiermee samenhangen meer serieus moeten nemen. Ik hoop dan ook dat zij mijn moties ondersteunen.
De dialoog over duurzame ontwikkeling krijgt pas werkelijke betekenis als de verbinding tot stand komt tussen de binnen- en de buitenkant. Dat gaat over u en mij, maar raakt ook ons allemaal. Laten we ieder voor zich onze verantwoordelijkheid hierin nemen en gezamenlijk stappen zetten om duurzaamheid en mededogen daadwerkelijk gestalte te geven in onze provincie, ons bewust worden van de ‘call of our time’ door niet de mens, maar onze planeet centraal te stellen en een bijdrage leveren aan een leefbare wereld voor mens en dier voor nu en in de toekomst. Claim niet wat de aarde voor u kan doen, maar denk na over wat u voor de aarde kunt betekenen! Dank u wel.