Schrif­te­lijke vragen over tijde­lijke natuur

Indiendatum: jan. 2012

SCHRIFTELIJKE VRAGEN

Aan : Gedeputeerde Staten
Datum : 23 januari 2012
Onderwerp : Schriftelijke vragen tijdelijke natuur

Toelichting

Tijdelijke natuur is natuur die voor een beperkt aantal jaren ontwikkeld wordt op gronden die wachten op realisatie van bestemmingen zoals bedrijvigheid of wonen. Tijdelijke natuur biedt permanente winst voor mens dier én natuur.

In heel Nederland is ruim 35.000 hectare grond door overheden of projectontwikkelaars aangekocht ten behoeve van woningbouw, infrastructuur, bedrijventerreinen of ontgrondingen. Vaak gaat het om voormalige landbouwgronden of opgespoten terreinen waarvan de natuurwaarden bij aankoop of aanleg gering zijn. De toekomstige bestemming is al vastgelegd in streek- en bestemmingsplannen, maar het kan nog wel een aantal jaren duren voordat de definitieve bestemming daadwerkelijk wordt gerealiseerd. Al die tijd probeert de grondeigenaar angstvallig de natuur buiten de deur te houden, door terreinen regelmatig om te ploegen of te verpachten als landbouwgrond. Want komen er beschermde soorten op het terrein af, dan kan de wet hun aanwezigheid gebruiken om verdere ontwikkelingen op het terrein tegen te houden, te vertragen of om compensatie te eisen.

Het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) heeft daarom naar een oplossing gezocht om terreineigenaren tegemoet te komen indien zij bereid zijn de natuur op hun terrein de ruimte te geven. In samenwerking met InnovatieNetwerk, ARK Natuurontwikkeling en Bureau Stroming is nieuw beleid ontwikkeld en vastgelegd in de Beleidslijn Tijdelijke natuur. Kern van het nieuwe beleid is dat een terreineigenaar vooraf toestemming krijgt om in het kader van de Flora- en faunawet beschermde soorten te verwijderen op het moment dat het gebied zijn uiteindelijke bestemming krijgt. Dit op voorwaarde dat de terreineigenaar de natuur zich vrij laat ontwikkelen totdat de werkzaamheden beginnen.

Permanente winst
Het concept tijdelijke natuur betekent winst voor mens én ecologie. Grondeigenaren die over enkele jaren woningbouw plannen, kunnen tot die tijd de natuur z’n gang laten gaan. Ze hoeven niet te spuiten of te ploegen om planten en dieren weg te houden van hun terrein. Voor de natuur is het gunstig omdat er op zulke terreinen bijzondere pionierssoorten komen, die zich op andere plaatsen niet thuis voelen.

Waarom is tijdelijke natuur belangrijk?
De Nederlandse overheid heeft de verantwoordelijkheid om flora en fauna op haar grondgebied, in een “gunstige staat van instandhouding” te houden. Tijdelijke natuur kan hieraan een bijdrage leveren want tijdelijke natuur biedt planten en dieren, waaronder zeldzame en beschermde, een tijdelijk leef- en voortplantingsgebied. Die tijdelijkheid lijkt misschien een bezwaar, maar voor veel soorten, zoals sterns, rugstreeppadden en diverse orchideeën is het dat niet. Zij gedijen juist in gebieden met sterk wisselende omstandigheden. Zeker voor deze soorten vormen terreinen met tijdelijke natuur een welkome aanvulling op (permanente) natuurgebieden waarin het beheer meestal is gericht op stabiliteit en het tegengaan van plotselinge veranderingen.

Op dit moment zijn al enkele locaties in Nederland waar tijdelijke natuur wordt toegepast. Voorbeelden van dergelijke locaties zijn: Amsterdamse havens en Almelo.

Green Deals
Op 13 december 2011 hebben bedrijven en natuurorganisaties 11 Green Deals ondertekend met minister Verhagen van ELI en staatssecretaris Atsma van I&M die bijdragen aan het stoppen van verder verlies van natuur.

Met deze 11 nieuwe Green Deals komt het totaal dit jaar op 75 initiatieven voor groene groei. Vanaf 15 december 2011 kunnen er weer nieuwe Green Deals worden aangemeld. Minister Verhagen wil in 2012 de honderdste Green Deal afsluiten.

Naar aanleiding van de bovenstaande toelichting wil de Partij voor de Dieren de volgende vragen aan u voorleggen.

Vragen:

1) Bent u bekend met het begrip tijdelijke natuur?

2) Bent u het met onze fractie eens dat tijdelijke natuur een bijdrage kan leveren aan de gunstige staat van instandhouding van de flora en fauna?

3) Momenteel wordt er gewerkt aan een nieuwe Wet natuur . In de memorie van toelichting wordt tijdelijke natuur specifiek genoemd als voorbeeld van een nieuwe ontwikkeling waar zowel de natuur als terreineigenaren baat bij hebben. Zijn er in de provincie Zuid-Holland al terreinen als tijdelijke natuur aangewezen? Zo ja, welke? Zo nee, bent u bereid om het principe van tijdelijke natuur in Zuid-Holland toe te passen? Zo nee, waarom niet?

4) Ruilgronden die zijn aangekocht in de provincie Zuid-Holland om de EHS te realiseren, worden vaak jarenlang intensief beheert. Bent u het met onze fractie eens dat dit een gemiste kans is voor tijdelijke natuur? Zo nee, waarom niet?

5) Bent u bereid om binnen uw mogelijkheden tijdelijke natuur toe te passen op bovengenoemde ruilgronden? Zo ja, op welke wijze en termijn? Zo nee, waarom niet?

6) Welke andere mogelijkheden ziet u voor tijdelijke natuur in Zuid-Holland?

7) Bent u bekend met Green deals?

8) Zoals in de toelichting vermeld, kunnen vanaf 15 december 2011 nieuwe Green deals worden aangemeld. Heeft u als provincie het voornemen hier aan mee te doen? Zo ja, voor welk gebied? Zo nee, waarom niet?

A.H.K. van Viegen
Fractievoorzitter Partij voor de Dieren
Provinciale Staten Zuid-Holland