Bijdrage begroting 2012 provincie Zuid-Holland

Bijdrage Begroting 2012
Voorzitter.
Ik zal me beperken tot de voor onze fractie belangrijkste hoofdpunten uit de begroting.
In het begin van deze nieuwe statenperiode had ik goede hoop op een betere balans tussen economie en ecologie in het nieuwe provinciale beleid.
In de Begroting 2012 wordt spijtig genoeg duidelijk waar ook dit college de prioriteit legt. Ook deze coalitie geeft de voorkeur aan verkeer en economie: in het startdocument focus met ambitie van GS staat: in de periode 2011-2015 investeren wij 500 miljoen euro extra in verkeer, vervoer, groen en regionale economie. 100 miljoen euro voor groen en 400 miljoen euro (!) voor economie en infrastructuur. Dat is geen goede balans tussen de economische en de evenzo belangrijke ecologische belangen. De heer Overwater van de VVD zei eergisteren in de commissievergadering nog: “Het op de pof leven is over.” Ik leg dat in dit geval zo uit: we kunnen niet langer op de pof leven van wat de aarde te bieden heeft. We plegen roofbouw en putten de aarde uit. Waar velen zich niet bewust van zijn is dat de natuur juist de basis is voor de economie. Alles wat we maken, verhandelen, kopen en gebruiken heeft immers zijn basis in de natuur. Wie de natuurlijke hulpbronnen verkwanselt, drijft de economie naar de rand van de afgrond. De politiek draait steeds sterker om de belangen van bedrijven, terwijl inwoners voor de bescherming van maatschappelijke waarden als natuur, schoon water, een schone lucht, een schone bodem, stilte en duisternis ook moeten kunnen vertrouwen op diezelfde politiek en overheid. Wetten en regels zijn nodig, maar politici luisteren steeds meer naar de bedrijven die zich daartegen verzetten vanwege hun korte termijn belangen en hun eenzijdige focus op geld. Vrijblijvende initiatieven als Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is de oplossing voor de provincie om een groot deel van het natuurbeleid over te nemen. Dat is m.i. een bliksemafleider en het afschuiven van overheidsverantwoordelijkheid.

Natuurdoelen
Gelet op het beleidsvoornemen van deze coalitie om te excelleren in Groen, zijn de groenambities dus wel heel erg schrijnend. De focus ligt op internationale verplichtingen van Natura-2000 gebieden, waar de overheid niet onderuit kan. De 100 miljoen voor Recreatie om de Stad (RodS) is mooi, maar is gericht op recreatie voor stedelingen, wat ook zeker nodig is. Op natuurontwikkeling en natuurbeheer, en daarmee de verbetering van de biodiversiteit, wordt echter alleen maar bezuinigd. Hoe kun je zo willen excelleren in groen? Mooie woorden, die niet worden omgezet in daden, gezien de Begroting 2012. Gedeputeerde Weber heeft aangegeven dat ook bij de RodS natuur ontwikkeld zal worden. Kan ik van GS een toezegging krijgen om een deel van 100 miljoen euro en wel minimaal 5% specifiek te besteden aan biodiversiteit bij de RodS plannen en dit ook planmatig nader uit te werken? Ik houd hiervoor een motie achter de hand.
4/5 van het extra geld wordt, zoals aangegeven, de komende collegeperiode uitgegeven voor wegen en economie, waarbij het openbaar vervoer er ook maar karig van af komt. Wat er dan uiteindelijk overblijft aan groenbesteding is volgens het college van enorm belang voor het economische vestigingsklimaat, terwijl over de intrinsieke waarde van de natuur niet wordt gesproken. Waar is het ecologisch belang en het ‘planetgedeelte’ van duurzaamheid terug te vinden in het beleid? Dat is ver te zoeken. Ja, dit college wil geen achteruitgang van biodiversiteit, maar wat heeft het daar financieel voor over? De EHS en de Groene Ruggegraat, die juist een middel bij uitstek zijn om biodiversiteit te verbeteren, worden niet afgemaakt. Dit is niet alleen een kabinetskeuze, maar ook een provinciale keuze. Dit college heeft de vrijheid om ervoor te kiezen om de EHS en de Groene Ruggegraat gewoon aan te leggen, maar geeft helaas prioriteit aan veel extra geld voor wegen en economie. Ik ben enorm teleurgesteld in de ambities van dit college op het gebied van ecologische doelstellingen tot nu toe. Het zal u niet verbazen dat onze fractie niet akkoord is met de voorgestelde standstill situatie voor de EHS en het niet realiseren van de Groene Ruggegraat. De gehele oorspronkelijke EHS, inclusief de ecologische verbindingszones moeten wat onze fractie betreft, gewoon worden uitgevoerd. We zouden er ons nog kunnen vinden in een latere realisatie dan gepland. De ecologische verbindingszones waren bij de vaststelling van de PSV al enorm naar beneden bijgesteld en het wordt alleen nog maar minder. Hier is geen sprake van willen excelleren en ambities, maar van afbraakbeleid!

Biodiversiteit
Behoud van biodiversiteit is een speerpunt in de Groenagenda. Ik constateer dat biodiversiteit beleidsmatig is opgenomen in de begroting 2012, maar geen financiële vertaling heeft gekregen (1.4 behoud biodiversiteit: geen verdere achteruitgang van de biodiversiteit). De biodiversiteit in Zuid-Holland neemt volgens rapporten van het Planbureau voor de Leefomgeving nog steeds in hoog tempo af en ook bijenvolken zijn sterk aan het afnemen. Juist bijen zijn een graadmeter voor alle bedreigde plant- en diersoorten. De massale bijensterfte is een enorm probleem, ook voor de toekomst van de landbouw, i.v.m. bestuiving van gewassen. Het is belangrijk om hierin te investeren, omdat dit ook bijdraagt aan het tegengaan van bijensterfte. Daarnaast vormt biodiversiteit, samen met vernieuwbare grondstoffen, de levensverzekering voor de volgende generaties en is bij uitstek het beleidsterrein waar de provinciale taken op het gebied van water, milieu en natuur bij elkaar komen. Onze gehele planeet functioneert dankzij biodiversiteit (schone lucht en kringlopen van water, stikstof, fosfor en dergelijke zijn afhankelijk van biodiversiteit). Het heeft naast het ecologische belang, ook een grote economische waarde, onder andere als genetische bron voor voedsel en medicijnen en als natuurlijk kapitaal. Helaas moet ik constateren dat de huidige trends het tempo van de vermindering van de biodiversiteit vermoedelijk zelfs versnellen en dit moet wat onze fractie betreft worden tegengegaan. Het baart ons grote zorgen. In de Begroting 2012 staat vermeld dat de subsidies voor milieutekorten in de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en de Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR) in 2011 € 3.000.000,-- bedroegen. In de Begroting 2012 zijn deze subsidies op 0 gezet (3.3, pag. 204). Is de gedeputeerde bereid om alsnog 1 miljoen euro hiervoor vanuit de reserve te begroten om hiermee de verdere teruggang van de biodiversiteit tegen te gaan en hiermee een bijdrage te leveren aan de ecologie én de economie? Ik houd hiervoor een motie achter de hand.

Ondersteuning van dierproeven
In deze coalitie heeft de duurzame versterking van kansrijke regionaal-economische clusters, waaronder Life Sciences, Bioscience en Healh Ties prioriteit, omdat deze een aanjagende werking hebben voor de Zuid-Hollandse economie. En juist de Bio- en Life Sciences gaan gepaard met veel dierproeven, die dus indirect door dit college worden gesteund. Onze fractie kan zich niet vinden in dit beleid.

KRW en luchtkwaliteit
Aangaande de water- en luchtkwaliteit moet helaas worden geconstateerd dat gemaakte afspraken over de verbetering ervan bij lange na niet worden gehaald en telkens fors naar beneden worden bijgesteld dan wel worden uitgesteld. Wat betreft de KRW zijn in één jaar tijd de provinciale doelen 300% (!) naar beneden bijgesteld. Ook hier worden de eerder gestelde ambities bij lange na niet waargemaakt. Onze fractie maakt zich hier grote zorgen over, vooral de gevolgen ervan voor mens en dier.

Dierenwelzijnsbeleid
Het speerpunt dierenwelzijnsbeleid heeft in de begroting 2012 nog geen financiële en beleidsmatige vertaling gekregen. Ik vraag mij af of er voldoende kennis aanwezig is om het speerpunt om dierenleed te verminderen aanwezig is binnen de provincie. Momenteel vindt er een massale slachting plaats onder ganzen. Veel ganzen worden aangeschoten en worden verminkt aan hun lot overgelaten. Geheel willekeurig worden ganzenfamilies letterlijk uit elkaar geschoten. Dit gaat gepaard met heel veel dierenleed. Daar wordt door de provincie niets aan gedaan. Om een begin te maken met het verminderen van dierenleed op dit gebied, vraag ik om een toezegging van de gedeputeerde om in overleg te treden met natuur- en agrarische organisaties, waterschappen e.d. in Zuid-Holland teneinde een proef te starten, waarbij ganzen worden verjaagd uit de productiegebieden waar zij overlast geven en de dieren naar alternatieve geschikte locaties worden gelokt om de overlast te verminderen. Ik houd hiervoor een motie achter de hand.
Verder is landelijk de Natuurwet in concept klaar. Deze wet maakt het mogelijk om voor het ‘plezier’ damherten, edelherten, reeën, wilde zwijnen en beschermde ganzen te doden. Ik kan mij niet voorstellen dat je dit voor je plezier kunt doen, maar als het aan dit kabinet ligt, wordt het mogelijk gemaakt. Ook de leefomgeving van veel dieren mag onbeperkt worden verstoord. Om een krachtig signaal aan het Rijk af te geven, vraag ik een toezegging van GS om aan het Rijk duidelijk te maken dat de provincie Zuid-Holland op geen enkele wijze zal meewerken aan plezierjacht en daarvoor geen vergunningen zal afgeven, indien de Natuurwet wordt aangenomen. Ik houd ook hiervoor een motie achter de hand.
Het eten van vlees en vis veroorzaakt niet alleen veel dierenleed, maar is ook erg belastend voor ons milieu en onze leefomgeving houdt een eerlijke voedselverdeling tegen. Als voorbeeld: één kilo vlees kost ongeveer 15.000 liter water en zeven kilo graan; de productie van 1 kilo vlees(waren) kost 14,7 x meer energie dan de productie van een kilo plantaardige voeding. In ontwikkelingslanden worden grote hoeveelheden soja verbouwd voor veevoer voor de vee-industrie, terwijl er veel mensen in de wereld honger hebben. Provinciale Staten kunnen wat dat betreft zelf het goede voorbeeld geven door wat vaker te kiezen voor een plantaardig dieet. Ik dien een motie in om 4 x per jaar tijdens de vergadering van Provinciale Staten geen vlees- en visproducten te serveren tijdens de maaltijden.

Jeugdzorg
In de vorige collegeperiode was de wachttijd voor kinderen die jeugdzorg behoeven, gesteld op maximaal 5 weken. Dat is nu weer verlengd naar maximaal 9 weken. Onze fractie vindt dit een zorgelijke ontwikkeling. Mijn vraag aan de gedeputeerde is: bent u bereid om de maximale wachttijd weer op 5 weken te stellen? Ik steun van harte het amendement dat is ingediend door de PvdA. Wij doen een dringend beroep op dit college om de overdracht van de jeugdzorgtakennaar gemeenten zo zorgvuldig mogelijk te laten plaatsvinden, zodanig dat dit niet ten koste gaat van de hulpverlening aan kinderen die de hulp hard nodig hebben.

Cultuursubsidies
Dan de stopzetting van cultuursubsidies. In het Bestuursakkoord tussen Rijk, provincies en gemeenten staat vermeld dat cultuur tot de kerntaken van provincies behoort waar dit de lokale belangen overstijgt. Ook de provincie Zuid-Holland is hiermee akkoord gegaan. Cultuur heeft een belangrijke verbindende uitwerking in onze samenleving en ook op dat gebied kan de provincie Zuid-Holland bovenlokaal verbinden en ruimte geven. Wat onze fractie betreft worden de subsidies voor de bovenlokale cultuurorganisaties het Verzetsmuseum, het Kunstgebouw en de stichting Sensoor, niet stopgezet. Nu worden door de provincie veel cultuurtaken aan gemeenten overgedragen, nog voordat er overleg is geweest met die gemeenten. Dat is het paard achter de wagen spannen. Is de gedeputeerde bereid om de cultuurtaken, die worden overgedragen aan gemeenten, pas aan de gemeenten over te dragen, nadat GS overleg heeft gevoerd met die gemeenten en de subsidieverleningen op een zorgvuldige manier heeft overgedragen aan gemeenten en/of eventueel andere instanties? En bent u bereid om ondersteuning te bieden aan de betrokken cultuurorganisaties om de afbouw van subsidies zodanig te laten plaatsvinden dat de continuïteit van de organisaties (zij het in afgeslankte vorm) geborgd is? Ik houd hiervoor een motie achter de hand.

Transformatie van de samenleving nodig
Het wereldbeeld wringt. Om met de heer Paymans in de laatste commissievergadering te spreken: er is een paradigmawisseling nodig. Er zijn zegeningen geweest: toename van de welvaart, gezondheid, levensverwachting, onderwijs, emancipatie en democratie. Geld staat centraal in onze samenleving en niet de echte zingeving van ons bestaan, zoals liefde en mededogen met onze medeschepselen. We moeten toewerken naar een nieuwe bodem onder ons bestaan: een economie en financieel stelsel dat de mens, de andere levende wezens en de aarde dient. We moeten toewerken naar een nieuwe manier van leven, produceren, consumeren: bouwen aan een nieuwe beschaving. Dit gaat niet zonder je persoonlijk handelen te overdenken en te reflecteren. Duurzame ontwikkeling krijgt pas werkelijke betekenis als de verbinding tot stand komt tussen de binnen- en de buitenkant van het persoonlijk handelen. Dat gaat over u en mij, maar raakt ook ons allemaal en onze leefomgeving.
In onze provincie hebben we een aantal zeer waardevolle kostbaarheden, die verzekering voor de toekomst behoeven. Naar een aantal ervan heb ik enorm lang moeten zoeken. Ik heb verschillende verzekeringsmaatschappijen benaderd, maar geen enkele verzekeringsmaatschappij durfde het aan om deze kostbaarheden te verzekeren, omdat er grote risico’s zijn. Wat zijn dan die kostbaarheden? Schone lucht, schoon water, een schone bodem, stilte en duisternis. Wij, als statenleden, hebben de verzekeringspolis hiervoor in handen. Ik doe een beroep op u, alle mede-statenleden, om samen met mij deze verzekeringspolis af te sluiten, zodat voor de toekomst deze kostbaarheden verzekerd blijven. Aan het einde van mijn betoog zal ik symbolisch de verzekeringspolis aan de voorzitter van PS overhandigen.
Ik wil besluiten met een toepasselijk gedicht van Godfried Bomans uit de jaren ’60 van de vorige eeuw, maar dat nog o zo actueel is:

"Het helpt niets de mensen dag in dag uit erop te wijzen,
dat ze over pakweg 30 jaar naar de bliksem gaan,
want ze zijn daartoe gaarne bereid,
mits het hun vandaag maar goed gaat.
Zelfs bij een eerder intreden van de katastrofe
is er nog geen reden tot alarm…
Het is onbegonnen werk de mensen te wijzen
op de zinloosheid van hun streven
naar geld, comfort, snelle verplaatsing
en al die zaken waardoor duizenden uitlaatkleppen
hun gif de wereld inbraken,
zolang je geen alternatief te bieden hebt.
Ze geven het niet uit handen, want wat krijgen ze ervoor terug?
Een leven waaruit ook dát nog is weggenomen!
Pas wanneer je onder hun bestaan een nieuwe bodem schuift,
waardoor dit alles zijn urgentie verliest,
kun je wat eisen.
Dan hoeft het ineens niet meer,
het is gewoon onbelangrijk geworden!"
Dank u wel.

De verzekeringspolis wordt overhandigd aan de voorzitter van Provinciale Staten