CO2-opslag gemeente Barend­recht

Indiendatum: mrt. 2008

Toelichting

Het klimaat verandert. De opwarming van de aarde wordt grotendeels toegerekend aan de uitstoot van broeikasgassen, met name kooldioxide (CO2). CO2 komt vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen, zoals kolen, gas en olie. Om de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer te verkleinen, worden er verschillende studies uitgevoerd. Eén van de studies is om CO2 op te slaan in de diepe ondergrond (ca. 1800 meter), zoals in lege aardgasvelden. In juni 2007 is het eerste Europese proefproject in de Duitse stad Ketzin van start gegaan. In de provincie Zuid-Holland wordt het aardgasveld in de gemeente Barendrecht als proefproject genoemd.

De nieuwe technologie om de uitstoot van CO2 te verminderen is Carbon Capture and Storage (CCS). Dit betekent CO2 afvangen, transporteren en ondergronds opslaan. De afgevangen CO2 moet vervolgens worden geconcentreerd en gecomprimeerd en daarna per pijpleiding of schip worden getransporteerd naar een ondergrondse opslag. Deze CCS-technologie staat nog in de kinderschoenen en zal waarschijnlijk niet voor 2020 in gebruik worden genomen.

Gebrek aan concrete ervaring en kennis
Opslag van CO2 in de diepe ondergrond is een relatief nieuwe activiteit. Om die reden is er nog geen specifieke regelgeving, geen specifiek beleid en zijn
er weinig voorbeelden van eerder uitgevoerde milieueffectbeoordelingen om als leidraad voor initiatiefnemers, vergunningverleners en investeerders te dienen.

Risico’s en nadelen van CCS
Om CCS toe te passen is er meer brandstof nodig;
Om CO2 af te vangen, te transporteren en op te slaan, moet 10 tot 40% meer fossiele brandstof worden verbrand voor dezelfde elektriciteitsopbrengst;
Bij winning en transport komen meer broeikasgassen (CO2 en methaan) vrij.

Geld en aansprakelijkheid
CO2 zal definitief onder de grond bewaard worden en zal al die tijd moeten worden bewaakt. Op dit moment is onduidelijk wie al die tijd financieel en juridisch verantwoordelijk is voor de opgeslagen CO2 en voor eventuele lekkages.

Lekkages
Bij opslag is er altijd kans op lekkage. CO2-lekkage betekent uitgestelde klimaatverandering;
Acute grootschalige lekkage veroorzaakt verstikking van mensen, dieren en planten;
Onshore opslag brengt een extra groot risico met zich mee, want daar is lekkage nauwelijks te ontdekken. Het vrijgekomen CO2 kan desastreuze gevolgen hebben voor het milieu;
Het wegsijpelen van CO2 veroorzaakt verzuring van zoet grondwater.

End-of-pipe
CCS is een end-of-pipe-technologie. De techniek voorkomt of vermindert CO2-uitstoot niet, maar verplaatst alleen het broeikasgas. Er is nog veel wetenschappelijk onderzoek, ontwikkeling en demonstratie nodig om op relevante schaal aan te tonen of CCS werkt.

De Partij voor de Dieren sluit zich aan bij de vragen die op 21 februari 2008 gesteld zijn door het CDA over dit onderwerp. Op basis van de bovenstaande toelichting wil de fractie van de Partij voor de Dieren Zuid-Holland aan u de volgende aanvullende vragen voorleggen:

1. Bent u op de hoogte van het eerste Europese proefproject in de Duitse stad Ketzin, waar in juni 2007 een ondergrondse CO2-opslag in gebruik is genomen?
2. Waarom wordt ook het aardgasveld in Barendrecht als proefproject aangemerkt, aangezien de onder vraag 1 genoemde proef al van start is gegaan? Daarnaast zijn wetenschappelijke onderzoeken en studies nog lang niet zijn afgerond en is er nog niet aangetoond dat CCS werkt. Wat is de reden dat u niet op de uitkomsten van deze onderzoeken en studies wilt wachten?
3. Kent u het artikel in Klimaatnieuws¹ waarin vermeld staat dat er in 1986 in Kameroen 1800 mensen en duizenden dieren om het leven kwamen doordat opgeslagen CO2 naar buiten lekte?
4. Bent u bekend met de gevolgen van het naar buiten lekken van CO2 als gevolg van bijvoorbeeld een (kleine) aardbeving? Zo ja, wat heeft u met deze informatie gedaan? Zo nee, wat gaat u hieraan doen en op welke termijn?
5. Bent u van mening dat er eerst wetenschappelijk onderzoek plaats moet vinden en risico’s voor mens, dier en milieu in kaart gebracht moeten worden van CO2-opslag voordat er met de opslag wordt gestart? Zo nee, waarom niet?
6. Bent u bereid een risicoprofiel te maken van CO2-opslag? Zo ja, op welke wijze en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?
7. CO2 ondergronds opslaan is op dit moment nog een hele dure en onzekere optie. Bent met ons van mening dat hier sprake is van symptoombestrijding en dat het probleem hiermee niet wordt aangepakt? Bent u bereid om in plaats hiervan energiebesparing en het gebruik van duurzame energiebronnen als wind en zon te stimuleren en hierin zelf als provincie het goede voorbeeld te geven? Zo ja, op welke wijze en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?
8. Bent u er zich van bewust dat in dit stadium² er veel onrust is onder de bewoners in Barendrecht met betrekking tot CO2-opslag in hun gemeente? Bent u van plan hierop actie te ondernemen? Zo ja, welke actie en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?
9. Bent u bereid voorlichting aan burgers te geven over deze CO2-opslag in Barendrecht? Zo ja, op welke wijze en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?
10. Krijgen burgers van Barendrecht gelegenheid tot (landelijke) inspraak? Zo ja, op welke wijze en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

¹ http://www.klimaatnieuws.nl/200802/ondergrondse_co2_opslag_barendrecht.php
² Barendrecht wordt aan alle kanten omringd door gevaarlijk vervoer: de A15 uit de Botlek, de Oude Maas, de HSL-lijn en de A29 loopt er dwars doorheen. En dan nog een eventueel CO2-opslag.