Schrif­te­lijke vragen financiële steun visse­rij­sector

Indiendatum: okt. 2009

SCHRIFTELIJKE VRAGEN

Aan : Gedeputeerde Staten
Datum : 21 oktober 2009
Onderwerp : Schriftelijke vragen visserijsteun door provincie

Toelichting

Er zijn op verschillende plaatsen diverse subsidies te verkrijgen. Voor visserijaangelegenheden is het de EU die geld beschikbaar wil stellen voor de visserijsector en visserijgemeenschappen. Om in aanmerking te komen voor Europese visserijsteun vanuit het Europees Visserij Fonds (EVF), is een Europese voorwaarde dat de gemeente, provincie of sector voor een groot gedeelte cofinanciering hieraan geeft, indien de subsidie wordt toegekend. De provincie Zuid-Holland heeft tot nu toe hieraan geen of in ieder geval weinig prioriteit gegeven, aangezien de visserij(steun) een landelijke en Europese aangelegenheid is. Om als visserijgemeenschap gebruik te kunnen maken van de subsidiemogelijkheden is het, naast co-financiering door de provincie gemeente of sector, een vereiste dat door middel van een Lokale Actiegroep (LAG) bottum-up een kader wordt ontwikkeld voor subsidietoekenning, een lokale ontwikkelingsstrategie. Deze strategie zal in samenwerking met de provincie moeten worden opgesteld en ter goedkeuring worden voorgelegd aan de provincie, het Bestuurlijk Platform Visserijgemeenten (BPV) en het Ministerie van LNV.

Meer dan 70 procent van de populaire vissoorten wordt overbevist of bevindt zich op de rand van overbevissing. In onze eigen Noordzee staan bijvoorbeeld de kabeljauw, schol en tong onder druk. Als gevolg van overbevissing raken visvoorraden langs de kusten uitgeput. De vissersvloten richten zich steeds meer op kleinere soorten. Ook wordt er verder uit de kust gevist, in de diepzee. Veel vissoorten in de diepzee zijn echter kwetsbaar, omdat ze langzaam groeien, laat geslachtsrijp zijn en weinig jongen per keer krijgen. Verder verplaatsen vissersvloten zich naar andere wateren, bijvoorbeeld voor de kust van ontwikkelingslanden. Visserijverdragen leveren geld op voor deze ontwikkelingslanden. In de jaren zestig zijn de laatste tonijnen uit onze Noordzee weggevist. Veel tonijnpopulaties elders in de wereld wacht hetzelfde lot. Door de nieuwste technieken kunnen visserboten meer vis vangen dan de natuur ooit kan aanvullen. Reusachtige schepen die geavanceerde echo-apparatuur gebruiken, kunnen snel en nauwkeurig de scholen vis opsporen. Op deze wijze vindt overbevissing plaats en worden de zeeën steeds meer leeg gevist. Negentig procent van alle grote vissen, zoals tonijn, is al uit de zeeën verdwenen.

Op de site van de Raad voor Verkeer en Waterstaat¹ staat o.a. de volgende informatie van de overheid vermeld:

Gevolgen van visserij voor het ecosysteem Noordzee
De Nederlandse beroepsvisserij kan onderverdeeld worden in zee- en kustvisserij, schelpdiercultures, binnenvisserij en aquacultuur. De Noordzee behoort tot de belangrijkste visgronden in de wereld. Visserij hangt heel direct samen met het ecosysteem Noordzee; de vitaliteit van het ecosysteem bepaalt de opbrengst aan (commerciële) vis en de intensiteit en wijze van visserij is één van de belangrijkste factoren die het ecosysteem beïnvloeden. Het Oslo-Parijs Conventie voor de bescherming van het Mariene Milieu (OSPAR) noemt ‘het verwijderen van doelsoorten door visserij’, ‘bodemverstoring door visserij’ en ‘effecten van zgn. discards en sterfte van niet-doelsoorten door visserij’ als drie van de zes belangrijkste negatieve effecten van menselijke activiteiten op het ecosysteem.
Ondanks de inzet van de EU en nationale overheden en de inspanningen van de sector om tot een duurzame visserij te komen, staan belangrijke visbestanden er momenteel zeer slecht voor en worden belangrijke delen van het ecosysteem beschadigd. Het huidige kader waarbinnen de visserij opereert blijkt onvoldoende mogelijkheden te bieden voor hervormingen van de sector, die nodig zijn om het voortbestaan van de sector én van een vitaal ecosysteem te waarborgen. Dit heeft de volgende oorzaken:

• In de huidige benadering geldt het ‘ja, mits’ principe. Visserij wordt gezien als een gegeven, dat zo goed mogelijk gereguleerd dient te worden. De focus ligt op een economisch gezonde sector, die binnen bepaalde (duurzaamheids)grenzen opereert.
• De bestaande maatregelen richten zich op het beheersen van de effecten van visserij, om daarmee een maximale duurzame opbrengst van commerciële vis te waarborgen. De maatregelen richten zich dus niet op het beschermen van populaties als onderdeel van een complex ecosysteem.
• De aanname leeft dat het uitvoeren van alle maatregelen voldoende is om alle duurzaamheidsdoelen te bereiken. Dat blijkt niet het geval te zijn, onder meer door grote hoeveelheden bijvangsten van jonge vis en niet bruikbare mariene organismen.
• De Europese visserijvloot heeft een enorme overcapaciteit. Hierdoor staat de rentabiliteit van de sector onder druk, evenals de visbestanden.
• In de visserij gelden geen ‘eigendomsrechten’ voor een afgebakend gebied of een hoeveelheid vis. De vis die de ene visser vangt, gaat ten koste van de vangst van de ander. Dit maakt de druk om op korte termijn een goede individuele concurrentiepositie te hebben erg groot. Dit korte-termijnbelang staat op gespannen voet met lange-termijnbelangen van een duurzame sector.
• Uit onderzoek blijkt dat het instellen van beschermde gebieden en zeereservaten een zeer gunstige invloed hebben op de vitaliteit van het ecosysteem, inclusief het herstellen van commerciële vispopulaties. De ‘Bergen Declaration’ bijvoorbeeld, onderschrijft dit inzicht en roept op tot een netwerk van mariene beschermde gebieden. Het huidige juridisch kader biedt echter slechts beperkte mogelijkheden om over te gaan tot het beschermen van gebieden. Tot op heden is het aantal en de omvang van de beschermde gebieden zeer beperkt.
• Controle en handhaving op het naleven van regels blijkt zeer lastig te zijn en schieten te kort. De uitvoering daarvan is op dit moment een verantwoordelijkheid van de Europese lidstaten, waardoor er grote verschillen tussen lidstaten bestaan. Met de instelling van een Communautair bureau voor de visserijcontrole in 2006, hoopt de EU de controle en handhaving effectiever en uniformer dan voorheen uit te voeren.

De Partij voor de Dieren vindt deze ontwikkeling zeer zorgelijk en is van mening dat er vanuit de overheid maatregelen genomen moeten worden om deze schadelijke ontwikkelingen voor het ecosysteem een halt toe te roepen.

Op 16 oktober jl. is er een werkbezoek van statenleden aan de visserijsector in Goedereede/Stellendam geweest, waarbij de sector steun vraagt voor subsidietoekenning door de provincie.

Vragen
Naar aanleiding van de bovenstaande toelichting wil de Partij voor de Dieren de volgende vragen aan u voorleggen:
1) Bent u met ons van mening dat met de vaststelling van Provincie Nieuwe Stijl het aantal provinciale taken ingeperkt is, juist om een veelheid van taken en bezigheden tegen te gaan en een focus te verkrijgen op de provinciale taakstelling?
2) Bent u met ons van mening dat financiële steun aan de visserijsector geen kerntaak voor de provincie Zuid-Holland is? Zo nee, waarom niet?
3) Bent u derhalve voornemens om, indien bij de provincie een aanvraag voor subsidie door de visserijsector wordt ingediend, deze niet toe te kennen? Zo nee, waarom niet?
4) Bent u met ons van mening dat de visserij, die al een enorme overcapacteit heeft (zoals bovenstaande overheidsinformatie aangeeft) juist niet moet worden aangemoedigd om nog meer vis te vangen, mede vanuit het oogpunt van de sterk teruglopende visstand en sterke verslechtering van het ecosysteem? Zo nee, waarom niet?
5) Deelt u onze zorgen met betrekking tot overbevissing in de Noordzee en de gevolgen ervan voor het ecosysteem? Denkt u als provincie een bijdrage te kunnen leveren om dit probleem aan te pakken en zo ja op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

A.H.K. van Viegen
Fractievoorzitter Partij voor de Dieren
Provinciale Staten Zuid-Holland