Schrif­te­lijke vragen Fraude met mest­trans­porten

Indiendatum: 15 feb. 2024

Toelichting

Op 09 februari 2024 publiceerde Follow the Money1 dat de problemen rond structurele en grootschalige fraude met mestoverschotten niet opgelost zijn. Het OM dringt al jaren aan op vervanging van weeginstrumenten die klaarblijkelijk fraudegevoelig zijn: door te manipuleren met gewichten voeren boeren veel minder mest af dan de bedoeling is. Ook de NOS2 publiceerde dat het Openbaar Ministerie in een brief aan het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid (LNV) in 2019 al waarschuwde dat apparatuur om te controleren of er met mesttransporten wordt gesjoemeld fraudegevoelig is. Een van de gevolgen van de mogelijke fraude is dat meer dan toegestane hoeveelheden mest worden uitgereden over land, met negatieve gevolgen voor bodem, water en natuur. Drie agrarische adviseurs zijn ook al veroordeeld tot celstraffen voor betrokkenheid bij mestfraude. De Europese Commissie dringt ook al jaren bij Nederland erop aan dat mestfraude harder moet worden aangepakt. Volgens NOS Nieuws zal het nog een hele tijd duren voordat de gebrekkige apparatuur daadwerkelijk is vervangen. Het ministerie stelt dat de zoektocht wel haast heeft omdat boeren volgens Europese regels steeds minder mest op eigen grond mogen uitrijden.

Vragen

Ondergetekende stelt aan het college van Gedeputeerde Staten de volgende vragen:

1. Hoe interpreteert GS het bovengenoemde nieuws van NOS Nieuws en Follow the Money? En deelt GS de zorgen van Volt en andere ondergetekenden over de gevolgen voor bodem, water en natuur?

2. Heeft GS hier de afgelopen 6 jaar contact over gehad met het ministerie van LNV en/of het OM? En met agrarische ondernemers of agrarische belangenbehartigers? Zo ja, wanneer en waar ging dat over? Zo nee, denkt GS dat dit contact nodig is om de problemen te adresseren en zo nodig medewerking te verlenen aan het zichtbaar maken en oplossen?

3. Is GS op de hoogte van (de kans op) dergelijke fraudezaken binnen provincie Zuid-Holland? Zo ja, in welke mate en waar komt het voor? Zo nee, hoe kan GS hier wel zicht op krijgen? Komt het ook in Zuid-Holland voor en zo ja in welke mate?

4. Is GS voornemens om deze mogelijke fraude verder aan het licht te brengen en te
onderzoeken welke maatregelen kunnen worden genomen om hier iets aan te doen? Wat kan de rol van de provincie hierin zijn?

5. Boeren in Zuid-Holland kunnen op verschillende manieren subsidie ontvangen van de provincie (en ook vanuit Europa). Wat is de kans dat deze subsidies in Zuid-Holland worden uitgekeerd aan boeren die fraude plegen, en is GS voornemens subsidies stop te zetten en terug te vorderen als blijkt dat onrechtmatige praktijken zich hebben voorgedaan bij de betreffende personen en bedrijven? Zo ja, hoe en wanneer? Zo nee, waarom niet?

6. Heeft GS in de subsidievoorwaarden boeteclausules en clausules voor ontbinding en terugvordering opgenomen in geval van fraude?

7. Met oog op het huidige mestoverschot en de Europese regels die steeds minder mest op eigen grond toestaan: Welke mogelijke oplossingen voor het mestprobleem van boeren ziet de provincie als mogelijk haalbaar en wenselijk in de nabije toekomst, wat is daarbij de rol van de provincie, en wanneer en hoe gaat de provincie deze in de praktijk brengen?

8. Een oorzaak van mestfraude is het enorme overschot aan mest uit de vee-industrie. Heeft u inzicht wat de hoeveelheid minder vee en mest is die nodig is om de natuur- en KRW doelen te halen? Zo ja, wat is dit inzicht? Zo nee, bent u bereid hier onderzoek naar te laten doen? Zo nee, waarom niet?

Indiener(s)

Tessa Beeloo (Volt)
Lies van Aelst (SP)
Laura Neijenhuis (D66)
Carla van Viegen (PvdD)

1. https://www.ftm.nl/artikelen/opsporingsapparatuur-mestfraude-fraudegevoelig
2. https://nos.nl/l/2508111