Schrif­te­lijke vragen gevaren externe veiligheid en milieu rangeer­terrein Kijfhoek

Indiendatum: mrt. 2014

Toelichting

De provincie toetst in het kader van provinciaal belang bij nieuwe ontwikkelingen voor het aspect externe veiligheid of deze bijdragen aan de veiligheid van Zuid-Holland, In het beleidsplan Externe veiligheid is beschreven op welke wijze de provincie beoordeelt of er sprake is van strijdigheid met het provinciaal belang.

Er wordt door de provincie o.a. ingezet op het nemen van maatregelen in de omgeving van een risicovolle omgeving van een risicovolle activiteit

Binnen de gemeente Zwijndrecht is het rangeerterrein Kijfhoek gesitueerd. Op dit terrein, dat door ProRail wordt geëxploiteerd, vinden dagelijks handelingen met aanzienlijke hoeveelheden gevaarlijke stoffen plaats. 6 februari jl. heeft er een vrij grote lekkage op het terrein plaatsgevonden. Dit brengt veiligheids- en gezondheidsrisico’s met zich mee. De Partij voor de Dieren heeft ernstige zorgen over de bereikbaarheid van belangrijke delen van het emplacement en het aantal (druppel)lekkages dat jaarlijks op Kijfhoek plaatsvindt. Gezien de wijze waarop rangeeremplacement Kijfhoek is ingericht, zijn belangrijke delen van het terrein onvoldoende snel bereikbaar voor hulpdiensten. In combinatie met de aanwezigheid van een grote hoeveelheid gevaarlijke stoffen is leidt dit tot een zeer gevaarlijke situatie. Om die reden waren aanvullende preventieve en repressieve maatregelen opgenomen in de revisievergunning en is de aanwijsbeschikking bedrijfsbrandweer opgesteld.

In februari van dit jaar heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State een deel van de milieuvoorschriften van de vergunning voor het rangeerterrein vernietigd. Dit betekent dat er geen afdwingbare verplichting is om wagons met zeer gevaarlijke stoffen (radioactief materiaal, chloor en explosieve stoffen) op voor hulpdiensten goed bereikbare plaatsen te stationeren. Ook de verplichting om binnenkomende wagons op zogenaamde druppellekkages te controleren is vervallen.

Het rangeerterrein Kijfhoek is een belangrijke infrastructuurverbinding in een zeer dichtbevolkt gebied. Het is de draaischijf voor het goederenvervoer per spoor en vormt de toegang tot de Betuweroute. Circa 80 % van het goederevervoer per spoor naar Duitsland gaat over de Betuweroute. Op Kijfhoek komt dagelijks een groot aantal wagons met gevaarlijke stoffen. Ook het drukbereden traject t.b.v. personenvervoer tussen Rotterdam, Dordrecht, Breda en Vlissingen loopt hier direct langs. Kijfhoek ligt in de gemeente Zwijndrecht, waarbij een directe invloedssfeer is naar de gemeenten Hendrik-Ido-Ambacht, Barendrecht en Ridderkerk.

De Partij voor de Dieren vindt dat voor Kijfhoek,als grootste emplacement van Nederland en vanwege het specifieke karakter, aanvullende maatregelen nodig zijn.

Gesprekken met ProRail, het ministerie van Infrastructuur en Milieu en vervoerders geven aan dat er de bereidheid is om de vernietigde voorschriften vrijwillig na te leven. Desalniettemin ontbreken nu rechtens afdwingbare bepalingen. De Partij voor de Dieren vindt het belangrijk dat er een wettelijke verankering komt.

In het Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2010-2014 van de provincie Zuid-Holland staat op pagina 14 vermeld[1] “De provincie voert, gevoed door gemeenten, milieudiensten en veiligheidsregio’s een lobby richting het Rijk op rijkstransportbeleid en regelgeving (weg, spoor, water en buisleidingen) (hoofd frequent spoor).”

Naar aanleiding van de bovenstaande toelichting wil de Partij voor de Dieren u de volgende vragen voorleggen.

Vragen

1. Bent u bekend met het feit dat jaarlijks ca. 30 lekkende (ketel)wagons op het rangeerterrein ‘Kijfhoek’ worden ontdekt en dat als gevolg van deze druppellekkages toxisch stoffen vrijkomen die zowel een bedreiging kunnen vormen van mens, dier, natuur en milieu?
2. Bent u ervan op de hoogte dat de oorzaak van deze druppellekkages buiten het rangeerterrein is gelegen? En heeft u inzicht waar in de keten van productie, verlading en transport de oorzaak van de druppellekkages is gelegen?
3. Kunt u aangegeven of als gevolg van de druppellekkages de kans bestaat dat tijdens het transport over het ‘doorgaande spoor’ een diffuse emissie van toxische stoffen optreedt?
4. Wanneer bovenstaande vraag positief wordt beantwoord, heeft u – zeker gezien het feit dat het transport vaak door zeer dicht bevolkt gebied gaat - inzicht in de gezondheids- en veiligheidsrisico’s die met deze emissie samenhangen? En welke invloed kunnen deze druppellekkages hebben op de arbeidsomstandigheden van het personeel dat op het rangeerterrein werkzaam is?
5. Wat gaat u ondernemen om druppellekkages te voorkomen, mede gelet op de gevaren voor de externe veiligheid?
6. Vindt u dat de veiligheid t.a.v. het vervoer van gevaarlijke stoffen op het rangeerterrein Kijfhoek momenteel voldoende gewaarborgd is, mede gezien de aard van inrichting en de omvang van de Kijfhoek (42 sporen)? Zo ja, kunt u dit nader toelichten? Zo nee, wat gaat u hieraan doen?
7. Bent u bereid om, conform het Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2010-2014 van de provincie Zuid-Holland, druk uit te oefenen op het Rijk aangaande Rijkstransportbeleid en regelgeving, om de nodige veiligheidsmaatregelen te gaan nemen? Zo nee, waarom niet?

A.H.K. van Viegen

Fractievoorzitter Partij voor de Dieren

Provinciale Staten Zuid-Holland

[1]https://relevant.nl/download/attachments/9635191/Uitvoeringsprogramma%20Externe%20Veiligheid%202011-2014.pdf?version=1&modificationDate=1290687906388&api=v2