Schrif­te­lijke vragen maaien tijdens broed­pe­riode

Indiendatum: jul. 2009

SCHRIFTELIJKE VRAGEN

Aan : Gedeputeerde Staten
Datum : 6 juli 2009
Onderwerp : Schriftelijke vragen maaien tijdens broedperiode


Toelichting

Weidevogels hebben het al geruime tijd moeilijk in Nederland. De aantallen zijn de afgelopen jaren sterk teruggelopen. Met name de grutto, kievit en veldleeuwerik hebben het zwaar te verduren.

Naast nestbescherming is het uitstellen van het maaien van graslanden één van de meest bekende maatregelen in de weidevogelbescherming. Maaien veroorzaakt namelijk veel onnodige onrust en dode vogels doordat ze in de maaimachines terecht komen. Voor de verkeersveiligheid dient er gemaaid te worden, maar door anders te maaien kan worden bijgedragen aan het behoud van de kenmerkende vogels in ons landschap.

In de provincie Overijssel stijgt bijvoorbeeld het aantal boeren dat weilanden later maait of beweidt ten gunste van (broedende) weidevogels volgens het systeem van mozaïekbeheer. Bij mozaïekbeheer wordt niet alles in één keer gemaaid, maar in fasen, zodat in mei en juni percelen met lang gras overblijven. Zo ontstaat een gevarieerd weidelandschap waarin de uitgekomen jongen veilig kunnen opgroeien.

De PSN/PSAN-regeling
Bij de instandhouding van de populaties weidevogels speelt de inspanning van boeren via agrarisch natuurbeheer een belangrijke rol, omdat een aanzienlijk deel van de weidevogels in Nederland broedt op boerenland.

Het Programma Beheer is een samenhangend pakket van maatregelen en subsidies voor het beheer van bossen, natuur en landschap in Nederland. De regeling bestaat uit de Provinciale Subsidieregeling Natuur (PSN) en de Provinciale Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer (PSAN). De Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer (SAN) is bedoeld voor gronden waar landbouw de hoofdfunctie blijft. De subsidies van PSAN zijn bedoeld voor:
- instandhouding van natuurwaarden op landbouwgronden;
- beheer & onderhoud van landschapselementen;
- aanleg & beheer van tijdelijk bos.

Agrariërs kunnen een vergoeding krijgen voor het aanbrengen en beheren van landschapselementen en het aanpassen van hun bedrijfsvoering via de Provinciale Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer (PSAN). De weidevogelbescherming is een belangrijk onderdeel van deze subsidieregeling.

Sinds 1 januari 2007 zijn de provincies verantwoordelijk voor de subsidieregeling, maar de Dienst Regelingen (DR) controleert de uitvoering. De AID voert in opdracht van DR controles op het betreffende bedrijf uit. De EU-regelgeving schrijft voor dat iedere lidstaat jaarlijks in ieder geval vijf procent van alle deelnemers aan de (P)SAN moet controleren. Een steekproef genomen door DR bepaalt wie er gecontroleerd wordt.

Vragen
Aan de hand van de bovenstaande toelichting wil de fractie van de Partij voor de Dieren de volgende vragen aan u voorleggen:

1. Deelt u onze zorg over de slechte situatie van de weidevogelstand? Zo ja, kunt u aangeven welke maatregelen u neemt om de weidevogelstand beter te beschermen en substantieel te verbeteren? Zo nee, waarom niet?
2. Vindt u het acceptabel dat veel jonge weidevogels het vroege maaien niet overleven? Zo ja, waarom?
3. Kent u het artikel ‘Massaal ‘in overtreding’: voor maaien is eigenlijk ontheffing nodig’ ¹?
4. Is er maaibeleid tijdens de broedperiode vastgesteld op gronden waar de provincie het beheer over heeft? Zo ja welk maaibeleid? Zo nee, waarom niet? Wanneer (en vanaf welke datum) wordt hier exact gemaaid en is er een ontheffing van het Ministerie van LNV? Zo nee, waarom niet en welke maatregelen gaat u treffen?
5. Op welke wijze worden in deze gebieden nesten beschermd en wordt er voorkomen dat nesten en dieren worden vermalen?
6. Bent u bereid –indien dit nog niet het geval is- het maaibeleid aan te passen tot maaien na 15 juli in die gevallen waarbij de verkeersveiligheid niet in het geding is? Zo nee, waarom niet?
7. Welke maatregelen neemt u in uw ter bescherming van nesten en dieren bij het maaien daar waar de verkeersveiligheid een rol speelt?
8. Bent u bereid om in de provinciale beheersgebieden waar mogelijk meer inzet te plegen van natuurlijke begrazing, zoals door schaapskuddes? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?
9. Ingeval het beheer is uitbesteed welke kaders stelt u aan deze organisaties op het gebied van weidevogel- en nestbescherming?
10. Welke kaders zijn er door de provincie gesteld aan de waterschappen m.b.t. het maaibeleid tijdens de broedperiode? Op welke wijze controleert u dit vanuit de toezichthoudende taak als provincie?
11. Kunt u aangeven hoe de Gedragscode Flora- en faunawet van de Unie van Waterschappen voor beheerswerkzaamheden functioneert? Biedt deze een goede bescherming aan de vogels, en kunt u aangeven in hoeverre de gedragsregels, zoals maaien na 15 juli, worden nageleefd?
12. De provincie Zuid-Holland geeft aan agrariërs subsidie voor agrarisch natuurbeheer. Welke voorwaarden worden hieraan gesteld met betrekking tot het maaibeleid tijdens de broedperiode?
13. Op grond van de verboden die zijn gesteld in artikel 10 van de Flora- en faunawet (dat regelt dat weidevogels en andere beschermde dieren, niet opzettelijk mogen worden gestoord) en 11 (dat regelt dat ook hun nesten niet mogen worden verstoord of weggenomen) is een ontheffing vereist voordat er gemaaid mag worden op percelen waar vogels nestelen. Kunt u aangeven of er handhavend wordt optreden tegen het niet aanvragen door boeren van deze ontheffingen? Zo ja, op elke wijze? Zo nee, waarom niet?
14. Kunt u aangeven op welke wijze u als verantwoordelijke instantie erop toeziet dat boeren die subsidies ontvangen in het kader van agrarisch natuurbeheer (SAN-regeling) zich houden aan de regels, op zodanige wijze dat jonge vogels niet levend vermalen worden door de maaimachines? Is er sprake van afstemming en samenwerking met de AID, die de controles uitvoert? Zo ja, op welke wijze? Zo nee waarom niet (gezien uw verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de SAN-regeling)?


Namens de Partij voor de Dieren Zuid-Holland:



A.H.K. van Viegen
Fractievoorzitter Partij voor de Dieren
Provinciale Staten Zuid-Holland

¹Massaal 'in overtreding': voor maaien is eigenlijk ontheffing nodig