Bespreking Rapport studie­groep Openbaar Bestuur: regionale samen­werking gemeenten en provincie

De Studiegroep Openbaar Bestuur adviseert over het functioneren van het openbaar bestuur in Nederland in het licht van toekomstige economische ontwikkelingen ten behoeve van de volgende kabinetsperiode.

In dit geval gaat het over de advisering over de wettelijke provinciale taak m.b.t. het stimuleren van de regionale economie en het bevorderen van regionale samenwerking en de samenwerking tussen gemeenten en provincie in deze.

Bestuurlijke samenwerking

De Partij voor de Dieren vindt de inzet van de provincie, die is gericht op een betere samenwerking tussen de regio’s en onze provincie, en dan met name de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH), een goede. Een goede samenwerking tussen gemeenten en provincie vergroot uiteindelijk het ook welbevinden van onze inwoners. En dat is toch waar we het voor doen.

Regionale economie: Eenzijdige gerichtheid op economische groei: geld centraal

De economie, en ook de regionale economische ontwikkeling, is in de greep geraakt van financiële vraagstukken. Geld regeert; alles wat werkelijk van waarde is, wordt hieraan ondergeschikt gemaakt. Zelfs de verlangens en zorgen van mensen worden uitgedrukt in geld. Deze eenzijdige benadering staat de noodzakelijke ommekeer naar een duurzame economische ontwikkeling in de weg. Is oneindige economische groei mogelijk op een planeet met eindige hulpbronnen, een veranderend klimaat en een kwetsbaar ecosysteem? Is economische groei dus iets waarnaar we moeten streven? De Partij voor de Dieren vindt van niet. Een sterke economie betekent voor onze fractie niet economische groei. Dat is namelijk niet de oplossing, maar het probleem. We moeten toe naar de economie van het genoeg, ook regionaal. We kunnen niet meer consumeren dan dat de aarde te bieden heeft. En de draagkracht van de aarde wordt ernstig overschreden.

Schuldeneconomie

We leven in een schuldeneconomie. Iedereen weet dat er grenzen zijn aan wat de aarde kan leveren aan grondstoffen. We leven op de pof en onze ecologische schuld ten opzichte van de aarde neemt schrikbarend toe. Er is drie procent economische schuld, maar al meer dan dertig procent ecologische schuld.

Crises

De huidige economische situatie gaat gepaard met vele crises: een milieucrisis, watercrisis, voedselcrisis, klimaatcrisis, biodiversiteitscrisis. Hoewel nog niet altijd goed zichtbaar in de rijkere delen van deze wereld, worden de gevolgen van klimaatverandering steeds zichtbaarder in andere delen van de wereld. Weersextremen nemen toe, waardoor oogsten mislukken en overstromingen plaatsvinden, met alle humanitaire gevolgen van dien. Zoetwaterschaarste treft nu al meer dan tweeënhalf miljard mensen voor een periode van minstens één maand per jaar. De biodiversiteit neemt wereldwijd drastisch af en de plastic soep in oceanen en zeeën verontreinigt voedselketens. Grondstoffen worden steeds schaarser. Dat dwingt ons om over een andere economische toekomst na te denken, ook regionaal.

Groene groei economie

Dit college zet in op zogenaamde ‘groene groei’: de bio based economy. Het Centraal Planbureau (CPB) uit haar zorgen over deze ‘groene groei’ van de economie. De recente populariteit van het groene-groeiconcept, zoals de bio based economy, heeft juist te maken met het optimistische en wervende karakter van de woordcombinatie: ze suggereert dat een hogere levensstandaard en ecologische duurzaamheid gemakkelijk samen kunnen gaan.’

Het CPB concludeert echter dat de transitie van de huidige economie naar een economie van groene groei een ‘moeizame en langdurige zoektocht’ zal zijn. ‘De randvoorwaarde dat de huidige welvaart intact moet blijven, is daarbij zowel een groot obstakel als een grote uitdaging. Groene beleidsmaatregelen leiden slechts zelden tot win-winsituaties,’ aldus het CPB.

Consuminderen

Minder en duurzaam consumeren is noodzakelijk. Economie, en inherent daaraan ook de regionale economie, hoort te gaan over wat we ons kunnen veroorloven. In financiële zin, maar ook in termen van milieugebruiksruimte, tegenover de zwakkere groepen in onze samenleving, tegenover komende generaties en tegenover dieren en de natuur. Het ongebreidelde consumeren, het doorgeschoten afstoten van overheidstaken, die een belangrijk algemeen belang dienen, de schuldeneconomie, de financiële crisis en de hieraan ten grondslag liggende ethische crisis, vormen aanleiding voor een herbezinning op ook de regionale economie. Niet alleen het geld is leidend, maar bij een regionale economische ontwikkeling is een duurzame insteek noodzakelijk, omdat rekening gehouden moet worden met toekomstige generaties en met het menselijke, natuurlijke, sociale en culturele kapitaal.

Welzijn in plaats van welvaart

Niet alleen het geld moet leidend zijn. Nu worden de kosten van het opruimen van milieuvervuiling afgewenteld op de samenleving, terwijl de vervuiler er dik aan verdient en niet bijdraagt aan die kosten. Dat moet anders. En niet welvaart, maar welzijn moet centraal gesteld worden, dus niet enkel gericht op materiële zaken, maar ook op immateriële, zoals menselijk geluk, de kwaliteit van het onderwijs, persoonlijke ontwikkeling, gezondheid, sociaal welbevinden en een prettige en gezonde leefomgeving voor mens en dier.

Regionalisering van de economie

De provincie richt haar pijlen bij de regionale economie op een economische sterke internationaal concurrerende positie. Maar ook de wereldeconomie moet meer regionaliseren. Minder gesleep met spullen, voedsel en dieren maakt de wereld, maar ook onze regio, duurzamer.

Veel producten kunnen beter regionaal worden geproduceerd. Denk aan voedsel en energie. Met een duurzaam regionaal economisch beleid kan worden ingezet op het sluiten van kringlopen (afval, materiaalgebruik).

We willen dat de provincie haar sterke focus op internationale en exportstrategie verlegt naar een sterke duurzame regionale ontwikkeling. En zich gaat richten op het produceren van kwaliteit voor de eigen markt. Duurzame regionale producten afzetten in de eigen regio via o.a. de glastuinbouw en stadsboerderijen. Toewerken naar een duurzame regionale economische ontwikkeling. Daar wordt een regionale economie sterker van, niet alleen voor de korte, maar ook voor de langere termijn. Er moet wat ons betreft worden toegewerkt naar een zelfvoorzienendheid van de regio, zoals voedselvoorziening en energievoorziening.

Democratische controle

De Partij voor de Dieren is wel voorstander van samenwerking in de regio, maar geen voorstander van gemeenschappelijke regelingen, omdat deze niet democratisch gekozen zijn en de democratische controle op deze organen in de praktijk moeilijk is.

Motie PvdA

Als laatste wil ik ingaan op de motie van de PvdA.

Omdat het hier om een procesvoorstel gaat en niet over de inhoud, kan de PvdD de motie steunen om in te zetten op een goede samenwerking tussen provincie en gemeenten. Qua inhoudelijke koers heb ik volgens mij duidelijk genoeg verwoord wat de gewenste economische koers is van de Partij voor de Dieren.

Dank u wel.