Bijdrage debat Klimaat­ak­koord 13 november 2019 - Maiden­speech Hanke Hoog­erwerf

Voorzitter,

Zuid-Holland staat voor grote uitdagingen voor wat betreft het klimaat. In het Akkoord van Parijs is vastgelegd, dat de temperatuurstijging op aarde onder de grens maximaal 2 graden moet blijven. Daarnaast is het streven vastgelegd, om de opwarming van de aarde tot maximaal 1,5 graad te beperken. In 2030 moet hiervoor een reductie van 49% van CO2-uitstoot zijn gerealiseerd ten opzichte van het niveau uit 1990. En in de periode tussen 2030 en 2050 moet vervolgens een reductie tot 0 worden behaald.

Vorige week is door ruim 11.000 wetenschappers uit 153 verschillende landen de noodklok geluid over de klimaatcrisis. Zij waarschuwen in een artikel in het tijdschrift BioScience, dat de mensheid een ‘ongekend lijden’ te wachten staat, als er geen ingrijpende overheidsmaatregelen worden genomen om de klimaatcrisis te bezweren. Het is voor het eerst, dat een grote groep wetenschappers zich in politieke zin uitspreekt over de noodzaak tot het nemen van maatregelen om klimaatverandering te stoppen.

Het IPCC van de Verenigde Naties heeft in oktober een rapport uitgebracht over klimaatverandering. Het schetst rampzalige scenario’s, die bij een opwarming van de aarde met 2 graden heel waarschijnlijk zullen optreden. Zo kan het leefgebied van duizenden planten- en diersoorten dan gehalveerd zijn. Onze watervoorraden zullen slinken, landbouwgrond wordt minder vruchtbaar en de kans op extreme weersomstandigheden als hitte, droogte en overstromingen neemt toe. Dit alles leidt volgens het rapport tot armoede bij honderden miljoenen mensen op aarde.

Voorzitter, dit zijn geen fictieve doemscenario’s, maar wetenschappelijke rapporten die beschrijven hoe onze aarde eruit zal zien als er geen paal en perk wordt gesteld aan klimaatverandering. Het vormt de grootste uitdaging waar wij nu voor staan.

In het statenvoorstel dat nu voor ons ligt, staan maatregelen waar de Partij voor de Dieren positief tegenover staat, zoals mogelijkheden voor de besparing van energie. Dit is de eerste, beste en goedkoopste stap naar een duurzaam en houdbaar energiebeleid. Daarnaast zijn we positief over onder andere de zero-emissie van het busvervoer, de verduurzaming van de eigen vloot en de verduurzaming van de eigen inkoop en bedrijfsvoering. Het is ook goed dat er oplossingen worden genoemd, die naast de reductie van de CO2-uitstoot ook bijdragen aan het versterken van de biodiversiteit, zoals het verhogen van het waterpeil in veenweidegebieden.

Het is duidelijk, dat er grote veranderingen van beleid worden gevraagd, ook op provinciaal niveau, om de klimaatdoelen te halen op het gebied van energie, industrie, verkeer en vervoer. Hiervoor moet lef worden getoond. Maar, voorzitter, de maatregelen uit het statenvoorstel zijn niet voldoende om deze doelen te halen. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft het klimaatakkoord doorgerekend en onlangs is ook een rapport van het Wereld Natuur Fonds over klimaatverandering gepubliceerd. Uit deze rapporten blijkt, dat het resultaat de voorstellen blijven steken op een reductie van 43 tot 48%.

Daarnaast is er in het akkoord sprake van ‘greenwashing’. Er worden maatregelen genoemd, die als duurzaam worden voorgesteld, maar dat in feite niet zijn.
1. De warmterotonde houdt de afhankelijke relatie tot de fossiele industrie in stand;
2. Biomassa centrales zijn niet duurzaam. Een onderzoek door bureau DNV GL in opdracht van het ministerie Infrastructuur en Waterstaat heeft vorige week aangetoond, dat elektriciteit die is opgewekt door het verbranden van hout in een biomassa centrales 20% meer stikstof, fijnstof en broeikasgas oplevert dan stroom uit een kolencentrale. De verschillen met aardgas zijn zelfs twee keer zo groot. Tot onze vreugde heeft de Eerste Kamer gisteren besloten dat de subsidies voor het bijstoken van hout in kolencentrales voorlopig worden tegengehouden.

Ook wordt in het voorstel nog nauwelijks aandacht besteed aan de opgave van CO2-reductie naar 0 in de periode tussen 2030 en 2050. Hiermee wordt het probleem doorgeschoven naar de volgende generatie. Bovendien wordt het probleem dan ook alleen maar groter. Wij mogen niet van onze kinderen verwachten dat zij een besluit moeten nemen waar wij nu het lef niet voor hebben. De organisatie Grootouders voor het klimaat heeft in hun manifest met de titel ‘Een leefbare wereld voor onze kleinkinderen’ gesteld, dat een stevig en consistent klimaatbeleid door de overheid van groot belang is voor de overgang naar een duurzame economie. Zo kunnen we een leefbare wereld voor onze kleinkinderen waarborgen, stellen de grootouders.

Voorzitter, dit manifest raakt de focus van de Partij voorde Dieren, die gericht is op het leefbaar houden van de aarde voor al haar bewoners. Er is ons veel aan gelegen om de opwarming van de aarde tot maximaal 1,5 graad te beperken.

Er is een oplossing om de klimaatdoelen te halen, die niet in het statenvoorstel is opgenomen. Dit is de vermindering van de vleesconsumptie. 25% van de uitstoot van CO2 wereldwijd, wordt veroorzaakt door de vleesindustrie. Als we niet in staat zijn om ons landgebruik en ons voedselsysteem aan de passen, dan zal het onmogelijk zijn om de temperatuurstijging op aarde tot een veilig niveau van 1,5 graad te beperken. Deze informatie is afkomstig uit een rapport, dat in augustus in augustus door het IPCC is gepubliceerd. Het wordt onderschreven door het Planbureau van de Leefomgeving en door de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur.

Partij voor de Dieren pleit ervoor om de eiwittransitie op te nemen in het maatregelenpakket in het klimaatakkoord. Door regelgeving, belastingen en subsidieverlening kunnen boeren en andere producenten worden gestimuleerd om te innoveren en over te schakelen naar de productie van plantaardige eiwitbronnen. Tegelijkertijd kunnen consumenten beter worden geïnformeerd en gestimuleerd om vaker te kiezen voor plantaardige alternatieven.

Voorzitter, we zien stappen in de goede richting, maar de maatregelen in het voorstel zorgen er niet voor dat we doen wat nodig is om de opwarming van de aarde te stoppen. Wij moeten radicaal een andere koers inzetten naar een duurzame economie. Deze transitie moet niet alleen worden gemotiveerd door economische motieven, maar het klimaat en de draagkracht van de aarde moeten hierbij voorop worden gesteld. Een betere wereld begint dicht bij huis: wat ons betreft wordt de provincie een krachtige koploper op het gebied van het klimaat om zo de ecologische voetafdruk van Zuid-Holland te verkleinen, milieuvervuiling aan te pakken en spaarzaam om te gaan met onze grondstoffen.

Voorzitter, ik sluit af met een uitspraak van Rachel Carson, een Amerikaanse wetenschapper en visionair, die in 1962 in haar boek ‘The silent spring’ al schreef: ‘Hoe duidelijker we onze aandacht kunnen richten op de wonderen en realiteiten van het universum om ons heen, hoe minder smaak we zullen hebben voor de vernietiging ervan’.

Dank u wel.