Bijdrage IC commissie Ontwerp module Energie Omge­vings­beleid

Voorzitter, dank aan GS en de medewerkers van de provincie voor deze ontwerp module. Onze fractie is over sommige onderdelen positief, bij een aantal onderdelen hebben wij kanttekeningen.

Laat ik beginnen bij het positieve: we kunnen ons vinden in de onderdelen zonne-energie (we volgen de zonneladder en verkiezen ook locaties op dak), het bevorderen van de energietransitie en lokaal eigendom. De maatregelen voor een bovenlokaal warmtenetwerk steunen we niet, we kunnen dan ook niet instemmen met dit onderdeel van de module.

Wind op land
In deze bijdrage ga ik met name in op wind op land. Tijdens de bespreking in PS op 16 juni vorig jaar over de vaststelling RES 1.0, heeft gedeputeerde Potjer de toezegging gedaan dat de energietransitie natuur-inclusief wordt ingezet in Zuid-Holland. Dit is in de commissie bereikbaarheid & energie niet met zoveel woorden teruggekomen, maar in het belang van het proces voor de module Energie is het relevant om dit te benoemen.

Windturbines kunnen niet alleen voor individuele vogels en vleermuizen fatale gevolgen hebben, maar kunnen ook serieuze negatieve gevolgen hebben voor populaties. Slachtoffers onder vogels en vleermuizen kunnen geminimaliseerd worden door diverse mitigerende maatregelen te treffen.

In onder andere Regio Rotterdam ligt de zoeklocatie voor wind voor de Noordzeeboulevard gedeeltelijk in Natura 2000 gebied/het Natuurnetwerk Nederland. Dit geldt ook voor de locatie Haringvlietdam. En in Regio Alblasserwaard is zoeklocatie Avelingen toegevoegd (zie kaart 16 windenergie wijziging omgevingsverordening). Dit zoekgebied ligt deels in NNN-gebied. De Avelingen biedt een thuis aan 53 verschillende soorten vogels, waarvan één op de zes op de rode lijst staat. Dit blijkt uit tellingen die zijn uitgevoerd door Bureau Van der Sloot in opdracht van Staatsbosbeheer.

De provincie werkt samen met het Rijk, de andere provincies, Nederlandse Wind Energie Associatie, TenneT en groene partijen (Vogelbescherming Nederland, Zoogdiervereniging en de Natuur en Milieu Federaties) samen aan het traject Natuur-inclusieve Energietransitie voor wind en hoogspanning op land (NIEWHOL). Dit moet leiden tot een Akkoord natuur-inclusieve energietransitie wind en hoogspanning op land, waarvoor de bouwstenen op 25 juni 2021 zijn opgesteld. Ik citeer van pagina 3 van deze publicatie: ‘Deze afspraken gaan over de toepassing van de regels omtrent soortenbescherming in relatie tot windparken en hoogspanningsverbindingen op land. Zij gaan niet over de regels die gelden voor gebiedsbescherming waaronder Natura 2000-gebieden en andere typen beschermde gebieden, onder andere Natuurnetwerk Nederland. Natura2000-gebieden vallen nu nog onder H2 Wet natuurbescherming en de NNN-gebieden onder de ruimtelijke ordeningswetgeving, binnenkort samenvallend onder de Omgevingsverordening.

Bij de verlening van vergunning of ontheffing bij de ontwikkeling van windturbines in het licht van een goede inpassing in de omgeving moet het mogelijk zijn om op te leggen, dat alle mogelijke en relevante mitigerende maatregelen worden genomen om dodelijke slachtoffers te voorkomen. Deze mitigerende maatregelen ter bescherming van vogels en vleermuizen moeten een plaats krijgen in de concrete uitwerking van initiatieven, waarbij dit per initiatief moet worden afgewogen.

Wij maken ons zorgen om deze zoeklocaties binnen NNN-gebied en Natura2000-gebied: hoe wordt geborgd dat de energietransitie hier natuur-inclusief plaatsvindt en hoe wordt gezorgd, dat alle mogelijke en relevante mitigerende maatregelen worden genomen om dodelijke slachtoffers te voorkomen? Deze zorgen worden onderstreept door het voorbeeld uit het plan-MER voor de module energie: plaatsing van een windturbine binnen de grenzen van het NNN kan leiden tot oppervlakteverlies en mogelijk ook tot versnippering. Dit vormt een risico op een significante vermindering van de oppervlakte, kwaliteit en samenhang van het NNN, omdat oppervlakteverlies en versnippering niet te mitigeren zijn. Hierdoor komen het herstel en de ontwikkeling van wezenlijke kenmerken van het NNN onder druk te s taan. Dit maakt dat realisatie van windturbines in het NNN vanuit milieuperspectief niet kansrijk is. En de monitor leefomgeving geeft voor het onderdeel natuur voor 3 van de 6 gemonitorde thema’s een knelpunt aan.

De toepassing van mitigerende maatregelen van plaatsing van windturbines in Natura2000-gebied en NNN-gebied kan niet vrijblijvend kan zijn, omdat deze maatregelen een provinciaal belang dienen. Daarom de vraag aan gedeputeerde, zijn met deze ontwerpmodule energie de natuur-inclusieve energietransitie de natuurwaarden Natura2000- en NNN-gebieden voldoende beschermd en uit welke maatregelen blijkt dit?

Hanke Hoogerwerf

Statenlid Partij voor de Dieren
Provincie Zuid-Holland