Bijdrage IC commissie Ruim­te­lijke Puzzel


19 april 2023

Allereerst een woord van dank aan het college en de betrokken ambtenaren voor het inzichtelijk maken van de ruimtelijke puzzel. Dit is zeker niet eenvoudig. Hierdoor kunnen we nu aan de puzzelfase beginnen.

De provincie stuurt op een integrale aanpak van de ruimtelijke puzzel, met dialoogmomenten op ambtelijk en bestuurlijk niveau. Ik wil ook oproepen om tijdens het puzzelen bewust de lijn te houden met onze inwoners. Vergeet deze niet mee te nemen, en wees eerlijk naar de inwoners over de keuzes, neem ze serieus en betrek ze actief bij oplossingen. Hierin bestaat geen kloof tussen platteland en stad. Als je kijkt naar bijvoorbeeld water en bodem, hierbij horen aspecten die ons allemaal raken, zowel in open gebieden als in bebouwd gebied. Dit gaat alle inwoners aan, waar in Zuid-Holland je ook woont.

Het is belangrijk dat de provincie nu haar rol oppakt, ongeacht wat er landelijk gaat gebeuren. Want als we alle ruimteclaims bekijken, dan is meerdere malen het oppervlak van onze provincie nodig. Die ruimte is er niet. De provincie heeft een belangrijke taak, het is zaak om hierop nu door te pakken, nu is het de tijd om dat te doen. We moeten hierin moed en lef tonen.

Ik ben blij om te lezen dat het voorstel van de provincie een doorkijk geeft tot 2050 en verder in de toekomst. Want een valkuil met de puzzel zoals deze is gepresenteerd door het rijk, is dat we er nu aan beginnen terwijl we niet voldoende vooruit kijken. Dat puzzelen leek de afgelopen decennia te lukken, omdat we de problemen simpelweg van ons af schoven en voor ons uit schoven. We moeten nu weggaan van het gebruik van foefjes, want als je doet wat je altijd deed dan krijg je wat je altijd kreeg om met Albert Einstein te spreken. Geen geitenpaadjes zoeken, maar focussen om de problemen op te lossen en op zoek te gaan naar echte oplossingen. Als Provinciale Staten lef en compassie tonen om gezamenlijk moeilijke keuzes te maken in plaats van problemen doorschuiven.

Dan over de inhoud: in het algemeen valt het de Partij voor de Dieren op, dat het behouden en vergroten van natuurareaal en versterken van biodiversiteit beperkt aan bod komt. Ik zal dit onderbouwen.

In de brief ‘scope, vertrekpunt en planning’ zet de provincie de opgaven en dilemma’s uiteen per door het Rijk opgestelde 3 perspectieven. In de brief ‘vragen aan provincie’ van het Rijk staat duidelijk, dat er een strategie van doelbereik vogel- en habitatrichtlijn moet komen. Alleen in het bijbehorende provinciale perspectief 1 wordt gesproken over natuur en dan alleen in relatie tot de veenweidegebieden. Maar wat met de natuur in de Delta bijvoorbeeld? En de bescherming van natuur en biodiversiteit buiten de aangewezen gebieden? In de brief ‘sturende principes’ bij principe 1 ‘toekomstbestendige leefomgeving is topprioriteit’ krijgt de toekomstbestendige leefomgeving vorm binnen de grenzen van water, bodem en ecosysteem, maar dan wel in dienst van mensen. Partij voor de Dieren mist de intrinsieke benadering voor de bescherming van ecosystemen. Bij principe 2, hierbij is het opvallend dat hier wel wordt gesproken over dat de ‘grenzen nu zijn bereikt of in zicht zijn’, maar de schaarste aan ruimte vraagt om keuzes: de provincie geeft voorrang aan maatschappelijke keuzes en economische activiteiten. Ook hier rijst de vraag wat er gebeurt met plek voor natuur in Zuid-Holland. En waar worden de maatschappelijke keuzes/doelen benoemd? Ontbreken deze stukjes van de puzzel of kunnen we deze nog verwachten en wanneer? Graag een reactie van Gedeputeerde over de maatschappelijke doelen en de plek van bescherming en versterking van natuur en biodiversiteit in Zuid-Holland.

Samenvattend, de kern van het probleem ligt er in de ogen van de Partij voor de Dieren in dat door het rijk goed rentmeesterschap wordt omschreven als ‘slim de balans vindt tussen ruimtevragers en de kwaliteit van de leefomgeving’. Maar goed rentmeesterschap betekent juist kiezen voor wat echt belangrijk is: kiezen voor een gezonde leefomgeving en vervolgens kijken welke ruimtevraag er daarbinnen mogelijk is. Geen geitenpaadjes meer. De provincie kan nu kiezen voor een gezonde groene leefomgeving met schone lucht, gezonde bodem en schoon water, niet het oude pad kiezen van prioriteit geven aan uitbreiding van economische activiteiten. Ik doe hierbij een oproep om dat ook te doen: het belang van onze inwoners en kwaliteit van de leefomgeving voorop stellen en als uitgangspunt nemen voor de oplossingen in de ruimtelijke puzzel.

Hanke Hoogerwerf
Statenlid Partij voor de Dieren
Provincie Zuid-Holland