Bijdrage RM commissie Voor­jaarsnota 2024, Kadernota 2025 en Start­no­titie Omge­vings­beleid 2025

De bespreking van de Voorjaars- en Kadernota 2024, we hebben er reikhalzend naar uit gekeken. Dank aan het College en de betrokken ambtenaren voor de stukken en ook voor de begeleiding in de voorbereiding voor de stukken. Leesbaarheid van de nota’s en de technische sessie hebben hierbij flink geholpen. Namens de Partij voor de Dieren licht ik een aantal punten uit de nota’s uit.

Als eerste uit ik een algemene zorg die bij het lezen van de stukken ten aanzien van de begroting van incidenteel versus structureel budget. Over de hele linie zien we, dat voor beleidsdoelen met een structureel karakter incidenteel budget wordt gereserveerd. Bij structurele taken hoort een structureel budget, vinden wij. Ik kom hier later in mijn bijdrage op terug ten aanzien van recreatiegebieden.

Beleidsdoel 6.2 Ruimte en landschap

In de Voorjaarsnota zien we plannen om vooral de beschikbare ruimte binnen het bestaand stedelijk gebied goed te benutten. Partij voor de Dieren ondersteunt dit voornemen. We hopen dat bouwen binnen stedelijk gebied zo veel mogelijk de inzet van de provincie kan blijven en dat we niet gaan bouwen in kwetsbare gebieden.

7. Gezond en Veilig Zuid-Holland

Partij voor de Dieren staat positief tegenover de ambitie Gezond en Veilig Zuid-Holland in de Voorjaars- en Kadernota. We zien een samenleving voor ons waarin iedereen gezond kan leven in een omgeving met voldoende groen, een gezonde bodem, schoon water en schone lucht. Dit zijn cruciale condities voor mens én dier. Een ambitie als 7 Gezond en veilig Zuid-Holland past hierbij, een stevige verankering in het provinciale beleid dat de gezondheid van onze inwoners en het milieu voorop stelt.

Beleidsdoel 7.1 Bevorderen verbinding milieukwaliteit en gezondheid

In het kader van bescherming van het milieu beoordelen we het optreden van de provincie tegen vervuiling door PFAS positief. We hopen deze lijn in de komende periode wordt doorgetrokken naar andere bronnen die schadelijke stoffen in het milieu brengen, met negatieve effecten voor de gezondheid van inwoners, mensen en dieren. Hierover wordt steeds meer bekend. Partij voor de Dieren heeft onlangs vragen gesteld naar aanleiding van een onderzoek over gewasbeschermingsmiddelen. Maar liefst 170 verschillende middelen zijn aangetroffen in het milieu, maar ook in de lichamen van mensen en dieren in Nederland. Zo is onlangs een verband aangetoond tussen het chemische middel glyfosaat en de ziekte Parkinson. De gezondheidsrisico’s die hiermee gepaard gaan zijn zeer ernstig. We willen dat de gezondheid van mensen, dieren en het milieu voorop staat en niet het belang van grote bedrijven die deze producten op de markt zetten met stoffen die potentieel kankerverwekkend zijn, invloed kunnen hebben op de hormoonhuishouding en tot onvruchtbaarheid kunnen leiden. Wat Partij voor de Dieren betreft zet de provincie volop inzetten op de bescherming van mens, dier en milieu. We stimuleren dat de lozing van giftige stoffen door bedrijven stopt en dat er in de land- en tuinbouw op zoek wordt gegaan naar een alternatief voor chemische gewasbeschermingsmiddelen.

Beleidsdoel 7.2 Bevorderen recreatie duurzame toerisme en sport

Goed onderhouden natuur- en recreatiegebieden in Zuid-Holland zijn van groot belang om de groeiende behoefte aan recreatie in een groene, gezonde en bewegingsvriendelijke leefomgeving te faciliteren, zonder de natuurgebieden extra te belasten. Recreatiegebieden om de Stad (RodS), recreatieschappen en andere recreatiegebieden zijn daarvoor cruciaal. Met name het structurele beheer perspectief is hierbij belangrijk, zo bleek uit de bespreking die we hier onlangs in commissieverband hebben gehad. Partij voor de Dieren steunt de twee amendementen op initiatief van D66, die op korte en lange termijn perspectief bieden voor de kosten van het beheer en onderhoud van de genoemde gebieden.

Beleidsdoel 7.3 Klimaatbestendig Zuid-Holland

Als laatste: wat betreft de KNMI klimaatscenario’s die meer periodes van droogte met hitte voor Zuid-Holland laten zien en tegelijkertijd meer zware buien met wateroverlast, ziet onze fractie een duidelijke urgentie op klimaat. We zien het programma Klimaatadaptatie graag gecontinueerd. Daarnaast is het belangrijk om maatregelen te treffen aan de bron: uitstoot van stoffen die klimaatverandering veroorzaken moeten aan banden worden gelegd. Ook de toenemende verzilting van de delta kan geen jaren meer wachten. De situatie is urgent dus aan de bak!

Startnotitie Omgevingsbeleid 2025

Deze startnotitie bevat eigenlijk twee herzieningen 2025, als eerste bevat het uitkomsten over beleidsafstemmingen met het Rijk met 26 thematische Nationale Programma’s, 7 energiestrategieën in Zuid-Holland en het Nationale Klimaatakkoord, de Kamerbrief Water en Bodem Sturend om een aantal trajecten te noemen. Daarnaast loopt een herziening van het provinciale Omgevingsbeleid 2025 deels voortkomend uit het coalitieakkoord ‘Krachtig Zuid-Holland’ verdeeld in een deel I en deel II, waarvan deze delen inwisselbaar zijn in tijd, en waar mogelijk nog onderwerpen aan toegevoegd kunnen worden.

Het blijft een precair proces om in een herziening van het omgevingsbeleid op het juiste moment het juiste advies mee te geven. Bij de start is het niet het juiste detailniveau om concreet input te leveren, maar het is wel een belangrijk moment om het juiste mee te geven voor verdere uitwerking van de herziening. Zeker gezien de onderwerpen voor herziening afkomstig uit het coalitieakkoord. Dit omvat omgevingsbeleid breed onderwerpen van woningbouw via milieubescherming naar burgerberaad. Ik benoem de belangrijkste thema’s voor de Partij voor de Dieren uit de startnotitie.

Actueel en prioritair is voor ons het thema oppervlaktewater, gezien de verplichtingen om in 2027 te voldoen aan de eisen uit de Kaderrichtlijn Water. Maar ook kwaliteit van grondwater (denk vooral aan de drinkwaterbeschermingsgebieden en de belangen rond onttrekkingen en infiltratie), bodem en lucht, breed gezegd de bescherming van onze leefomgeving.

Realisatie van natuurdoelen en afronding van het NNN zijn ook heel belangrijk. Met name de overgangsgebieden rond Natura2000-gebieden hebben hierbij nu onze aandacht. Deze gebieden vormen een belangrijke schakel tussen de natuurgebieden en het landelijk gebied, met meervoudig ruimtegebruik. Dit biedt mogelijkheden voor zowel bescherming van natuurwaarden als ontwikkeling van extensieve landbouw. Uitwerking van de mogelijkheden voor deze gebieden verdient onze provinciale aandacht.

Er staat een herijking van de 3 hectare kaart genoemd in de startnotitie. Hoe verhouden de gesprekken die nu plaatsvinden met het rijk over woningbouw zich tot de uitwerking van het coalitieakkoord? Ik kan me zo indenken dat deze vraag op dit moment niet in detail beantwoord kan worden, wellicht kan Gedeputeerde hier in grote lijnen iets over zeggen.

Als laatste ten aanzien van een circulair Zuid-Holland: er worden er twee sporen ingezet, als eerste aansluiting aansluiten op provinciaal beleid op thema’s en een systeemverandering wat dat betreft, daarnaast acties van de provincies richting derde partijen op de terreinen VTH en ruimte. De grote vraag die hierbij leeft is: hoe gaan we het omgevingsbeleid vormgeven zodat de vertaling leidt tot realisatie van een systeemverandering?

Hanke Hoogerwerf
Statenlid Partij voor de Dieren
Provincie Zuid-Holland