Werk­bezoek Hoeve Biesland

Impressie werkbezoek Hoeve Biesland 29-08-2008

´´In de winter, als de mestplaat helemaal vol ligt, voel ik me rijk”, aldus Jan Duijndam.
Het is 29 augustus 2008 en 5 werkgroepleden van de Partij voor de Dieren Zuid-Holland staan bij wat Duijndam omschrijft als het hart van zijn bedrijf: de mest- en composthoop. Waarom dit zo is, blijkt al snel als hij enthousiast het verhaal vertelt van hoe een traditionele veehouder een biologisch natuurbeheerder werd.
Nadat steeds meer boeren het veld moesten ruimen voor de oprukkende bebouwing, besluit de familie Duijndam in 1997 dat ook zij het anders aan moeten gaan pakken, of verdwijnen. In samenwerking met tal van overheids- en natuurinstanties als het ministerie van LNV, provincie Zuid-Holland, Hoogheemraadschap Delfland, Staatsbosbeheer, onderzoeksinstituut Alterra enzovoorts, begint de familie een bedrijf waarin gesloten kringlopen en biologisch evenwicht centraal staan. Concreet betekent dit dat er niets aangekocht wordt (in de vorm van veevoer) en niets wordt afgevoerd (in de vorm van mest). Mest, maar ook slootbagger houtsnippers en riet, worden gecomposteerd en omgezet, waarna alles over eigen land wordt uitgestrooid. Deze natuurlijke bemesting zorgt voor een zeer rijk bodemleven waardoor de soortenrijkdom van kruiden, grassen en daardoor ook insecten en (weide)vogels, toeneemt. De koeien maken de kringloop sluitend door te grazen en uiteindelijk weer mest te leveren.

Jan Duijndam heeft momenteel zo’n 100 hectare land in beheer, waarvan zo’n 10% bedoeld is voor landschapselementen als sloten met bijbehorende vegetatie en houtwallen. Meer dan 200 koeien leveren melk en vlees, want, zoals Jan zegt: “geen melk zonder kalveren en waar er een kalf bijkomt, moet een koe weg”. De jonge stiertjes worden verkocht aan een biologische stiermesterij en de koeien geven melk totdat ze uiteindelijk niet meer productief genoeg zijn en geslacht worden. Helaas is de dichtstbijzijnde biologische slachterij in Amsterdam, maar Jan staat er op dat ze binnen een half uur na binnenkomst zijn gedood.
Het hele proces begint nu een beetje in balans te komen, en Jan denkt alweer aan uitbreiding. Immers: hoe meer land, hoe rendabeler hij zijn machines kan laten werken en hoe meer groen behouden blijft voor toekomstige generaties. Voorop staat echter extensief beheer, iets wat de boer strikt gescheiden wil houden van schaalvergroting. In slechte grasjaren wordt er niet bijgevoerd of extra mest aangevoerd. En aangezien de gezondheid van de Montbeliarde koeien (een melkvlees ras) voorop staat, betekent dit minder melken. De melkproductie kan daarom wel een derde zijn van die van de reguliere veehouderij.
Dit alles moet natuurlijk ergens van betaald worden. Er is daarom door diverse overheidsinstanties een fonds opgericht met een eenmalige inleg, waarvan Duijndam het rendement ontvangt. Hoewel hij niet denkt dat deze manier van boeren voor heel Nederland is weggelegd, biedt het vele kansen voor met name de stedelijke gebieden. Een groene woonomgeving, recreatiemogelijkheden, en voorlichting gaan zo hand in hand met boeren zoals dat 200 jaar geleden gebeurde. Aan boer Duijndam en zoons zal het niet liggen; hij staat alweer klaar naar Scandinavië af te reizen om zo nog meer kennis op te doen over deze bijzondere manier van Boeren voor Natuur!

Patricia van Baarlen

Hoeve Biesland
Jan en Mieke Duijndam
Bieslandseweg 1
2645 BM Delfgauw
015-2125634
www.hoevebiesland.nl