Schrif­te­lijke vragen aanpak verdroging en droogte

Indiendatum: 8 jun. 2020

Toelichting

In april van dit jaar hebben Gedeputeerde Staten (GS) van de provincie Noord-Brabant plannen vastgesteld voor een klimaatbestendig water- en bodemsysteem , te weten de “Visie Klimaatadaptatie”, gericht op de aanpak van (permanente) verdroging en (tijdelijke, maar vaker optredende) droogteschade voor natuur en landbouw.

Ook het nieuwe College van Noord-Brabant heeft deze Visie overgenomen. De fractie van de Partij voor de Dieren constateert dat onze buurprovincie hiermee kiest voor een trendbreuk in het water- en bodembeleid.

Ook in provincie Zuid-Holland speelt het probleem van klimaatverandering en daarmee gepaard gaande verdroging. Na periodes van droogte in de zomers van 2018 en 2019, is het de verwachting dat ook de zomer 2020 opnieuw zeer droog zal worden . Omdat de problematiek in Zuid-Holland niet fundamenteel anders ligt dan in Noord-Brabant, wil onze fractie graag een reactie van GS op de plannen betreffende de bovengenoemde “Visie Klimaatadaptatie”. In dit verband leggen wij u de volgende vragen voor.

Vragen

1) Hebben GS kennis genomen van de “Visie Klimaatadaptatie” van provincie Noord-Brabant?

2) Delen GS de doelstellingen om water zo lang mogelijk vast te houden, niet alleen in de natuurgebieden? Zo nee, waarom niet?

3) Zien GS ook de noodzaak om oplossingen meer te zoeken in ruimtelijke inrichting en landgebruik? Zo nee, welke oplossingen ziet u dan voor zich?

4) Natuurgebieden die in een verdringingsreeks droogte in categorie 1 vallen, zijn op kaart gezet, maar de kaart is niet bedoeld om te kijken of er sprake is van verbetering of verslechtering (https://www.helpdeskwater.nl/..., bleek uit het antwoord op onze technische vragen over de jaarstukken 2019. Kunnen GS aangeven welke Zuid-Hollandse natuurgebieden het meest kwetsbaar zijn voor watertekorten? Hoe wordt er vastgesteld of er sprake is van verbetering of verslechtering in de natuurgebieden en wat is de aanpak bij aanhoudende droogte?

5) De beleidstafel droogte heeft de provincies verzocht om de natuurgebieden op een kaart te zetten die in de verdringingreeks droogte in categorie 1 vallen. Het gaat specifiek om gebieden waar sprake kan zijn van onomkeerbare schade als gevolg van acute droogte (dus niet om structurele droogte). In geval van watertekort en het inzetten van de verdringingsreeks, moeten snel keuzes gemaakt worden welke functies of gebieden nog wel water krijgen en welke niet. Door deze gebieden op kaart te hebben is dit snel inzichtelijk. De kaart is opgesteld in samenwerking met de natuurbeheerders en de waterschappen. Hoe is bepaald welke natuurgebieden in categorie 1 vallen? En hoe wordt bepaald wanneer er in de praktijk sprake is van een zodanig watertekort, dat de verdringingsreeks als beleidsinstrument moet worden ingezet?

6) Zijn er maatregelen vastgesteld om in deze gebieden aan de (wettelijk verplichte) doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water te voldoen? Kunnen GS een overzicht daarvan aan Provinciale Staten doen toekomen?

7) De provincie Noord-Brabant hanteert de principes: niet meer onttrekken, en zo nodig aanvullen, van diepe grondwatervoorkomens, het vasthouden van water in hoger gelegen gebieden en (daarom) het accepteren van vernatting in de lager gelegen gebieden. Zijn dat volgens GS in Zuid-Holland ook de juiste beleidsdoelen? Zo nee, welke beleidsdoelen zijn dit volgens GS dan wel?

8) Delen GS de opvatting dat het niet alleen gaat om inrichtingsmaatregelen in en nabij natuurgebieden, maar ook om het vasthouden van water in brongebieden, verhogen van het waterpeil in veenweidegebieden, het verminderen van afwatering en het aanpassen van ontwatering in bebouwd gebied? Zo, nee waarom niet?

9) Gaan GS maatregelen treffen, zoals in Noord-Brabant, zodat er minder grondwateronttrekking plaats vindt voor drinkwater, industrie en beregening in de land- en tuinbouw? En zodat er minder drainage plaatsvindt rond natuurgebieden? Zo ja welke maatregelen en zo nee, waarom niet?

10) Juist in de nu vaker voorkomende jaren met grote droogte is het watergebruik voor irrigatie in de land- en tuinbouw extreem hoog – in het droge jaar 2018 bijvoorbeeld meer dan drie keer zo hoog als in 2017. Achten GS dit een houdbare situatie? Zo niet, welke maatregelen gaan GS treffen om dit watergebruik te beperken?

11) Zien GS ook de noodzaak van bodemverbetering (meer infiltratie, groter waterbergend vermogen) en hogere grondwaterpeilen? En de cruciale rol die natuur-inclusieve landbouw hierin te vervullen heeft? Zo nee, waarom niet?

12) Wanneer, en in welke vorm, gaan GS plannen voor een klimaat robuust water- en bodemsysteem voor Zuid-Holland aan Provinciale Staten voorleggen?

Hanke Hoogerwerf
Statenlid Partij voor de Dieren

1 https://www.brabant.nl/actueel/nieuws/milieu/2020/visie-provincie-om-brabant-klimaatproof-te-maken#:~:text=Om%20Brabant%20klimaatproof%20te%20maken%20komen%20Gedeputeerde%20Staten%20met%20de,een%20waterrobuuste%20inrichting%20van%20Brabant.&text=Brabant%20moet%20meer%20doen%2C%20maar%20ook%20beter%20en%20vooral%20anders.
2 https://staatvan.zuid-holland....
3 https://www.onswater.nl/droogte-en-wateroverlast/wie-beheert-ons-water-in-de-provincie/zuid-holland