Schrif­te­lijke vragen drink­wa­ter­kwa­liteit Zuid-Holland

Indiendatum: aug. 2017

Toelichting

In 2016 berekende het RIVM voor het eerst hoeveel geneesmiddelen die er in ons land in het water terechtkwamen. In Nederland wordt per jaar naar schatting minstens 140 ton geneesmiddelresten in het oppervlaktewater geloosd. Een belangrijk deel daarvan is antibiotica.

Antibioticaresistentie is een groot probleem omdat mensen en dieren ziek kunnen worden van bepaalde bacteriën, waar geen medicijnen tegen bestaan. De bacteriën zijn daar resistent tegen en gaan niet dood van het medicijn.

De provincie is, conform de Wet bodembescherming, verantwoordelijk voor het beheer

en de monitoring van de grondwaterkwaliteit. Uit recente metingen is gebleken dat antibiotica wordt aangetroffen in grondwater – zowel op geringe als grotere diepte – en in gezuiverd rioolwater.

Uit onderzoek en metingen van de TNO Geologische Dienst Nederland en het Copernicus Instituut van de Universiteit Utrecht blijkt dat veeteelt gerelateerde antibiotica in het grondwater voorkomt tot een diepte van 25 meter. Bepaalde typen antibiotica zijn tot ca. 25 meter diepte en in grondwater tot 40 jaar oud. De studie concludeert dat bemesting waarschijnlijk de voornaamste herkomst is. De metingen werden genomen in Noord-Brabant, Limburg en Gelderland.

Uit het onderzoek ‘Grondwaterkwaliteit Nederland 2015-2016’[1] blijkt dat er niet enkel hoge concentraties veterinaire maar ook humane antibiotica in grondwater zijn aangetroffen.

Voorts blijkt uit onderzoek van het RIVM in opdracht van minister Schippers van Volksgezondheid dat ‘toch komen gevaarlijke bacteriën nog voor in 90 procent van de rioolzuiveringsinstallaties. Ook na de zuivering.’[2]

Naar aanleiding van de bovenstaande toelichting legt de Partij voor de Dieren de volgende vragen aan u voor.

Vragen

1. Bent u op de hoogte van de inhoud van het artikel ‘Antibiotica in gebieden met intensieve veehouderij in grondwater tot 25 meter diepte’?[3]

2. Heeft Zuid-Holland een inschatting van de aanwezigheid van antibiotica in grondwater in Zuid-Holland? Zo ja, wat is die inschatting? Hoe verhoudt zich dat met metingen in de rest van Nederland?

Het voornoemde grondwater-onderzoek stelde ter conclusie ‘Wij bevelen aan om bepaalde typen antibiotica structureel te monitoren in het grondwater, zoals bijvoorbeeld in de provinciale en landelijke meetnetten grondwaterkwaliteit. Het is dan van belang dat de meetmethoden lage detectielimieten opleveren.’[4]

3. In hoeverre bent u bereid deze aanbevelingen ter harte te nemen?

In 2012 is een ‘brede screening’ gedaan waarin de gezamenlijke overheden in het stroomgebied van de Maas onder meer de concentraties antibiotica en geneesmiddelen zijn gemeten. Dit najaar komen de resultaten beschikbaar van de nieuwe ‘brede screening’.

4. Bent u bereid om n.a.v. de metingen van deze ‘brede screening’ na te gaan of er een trend valt af te leiden in de aanwezigheid van antibiotica in grondwater?

Zo nee, waarom niet?

Zo ja, wanneer kunnen we de resultaten hiervan verwachten? Zo nee, waarom niet?

Voor farmaceutica in den brede voor antibiotica specifiek zijn geen wettelijke drinkwaternormen of grondwaternormen opgesteld, maar is wel het algemene beleidsprincipe van toepassing dat inbreng van verontreinigende stoffen in het grondwater moet worden voorkomen of beperkt.

5. Heeft dit beleid - gezien de conclusies van de voornoemde onderzoeken – het gewenst effect voor wat betreft de drinkwaterwinning in Zuid-Holland en het halen van de KRW doelen? Zo nee, waarom niet en wat gaat u daaraan doen?

6. Bent u bereid om in samenwerking met andere overheden, bijv. binnen stroomgebied Rijn West overleg, waterschappen en bij het rijk, aan te dringen op normeringen voor antibiotica in grondwater? Zo nee, waarom niet?

Farmaceutica zorgen voor geslachtsverandering bij waterleven, kan hun gedrag veranderen en kan leiden tot weefselschade. Mede daarom is Professor De Voogt – Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics (UVA) – van mening dat er veel strengere regels moeten komen voor de schade die medicatie het milieu toebrengt.[5]

7. Bent u bereid om samen met andere overheden aan te dringen op strengere normeringen voor Farmaceutica in grondwater- en oppervlaktewater? Zo nee, waarom niet?

Bart Canton

Statenlid Partij voor de Dieren

Provinciale Staten Zuid-Holland

[1] KWR 2017.024 April 2017, “Grondwaterkwaliteit Nederland 2015-2016”, pagina 57.

[2] http://nos.nl/artikel/2181644-resistente-bacterien-nog-vrijwel-overal-in-het-afvalwater.html

[3] https://www.groeneruimte.nl/nieuws/artikel.html?id=193070

[4] “Water matters, antibiotica in het grondwater onder intensieve veehouderijgebieden”, via https://www.tno.nl/media/9740/17_06_antibiotics_water_matters.pdf

[5] https://www.gezondheidenco.nl/265279/zorgen-medicijnresten-water/