Bijdrage begroting 2019

Voorzitter.

Niet voor niets heeft collega Hillebrand de grote oppotprijs uitgereikt aan het college bij de bespreking van de Najaarsnota in oktober.

Dit college heeft veel van haar plannen niet kunnen waarmaken. Vooral de door het college gestelde doelen op het gebied van natuurontwikkeling, waterkwaliteit en energietransitie worden in deze collegeperiode bij lange na niet gehaald en dat betreuren wij ten zeerste!

Geen economische maar ecologische groei

Er staan een aantal goede voorstellen in de begroting, waaronder het realiseren van het NNN netwerk. Maar de economische belangen en het beleid gericht op economische groei voeren sterk de boventoon in deze begroting. De PvdD wil dat de hoogste prioriteit wordt gegeven aan ecologische belangen. Dat raakt ons en toekomstige generaties in ons voortbestaan. Deze maand nog werd bekend dat wereldwijd populaties wilde dieren sinds 1970 met 60 procent is afgenomen. Dat is zeer verontrustend. Het sein staat op rood, maar de economische trein dendert gewoon door. We vinden de situatie zo urgent dat ecologische groei bovenaan de politieke agenda moet komen te staan.

Economie/schadebestrijding gewassen

De voorstellen op het gebied van de economie zoals de lifesciences en regeneratieve geneeskunde kan onze fractie niet steunen vanwege de vele dierproeven en daarmee het vele dierenleed dat ermee gepaard gaat.

Ook de vele dierenlevens van in het wild levende dieren, die worden geofferd op het altaar van de economie in de vorm van gewasschade zien wij als onnodig en ongewenst. Het is een politieke keuze om niet méérgeld voor schadevergoeding aan boeren voor gewasschade te reserveren. Wel zijn wel blij met de proef om ganzen te verjagen zonder te doden en we vinden dat een stap in de goede richting.

De provincie streeft economische groei na, maar oneindige groei is niet mogelijk , ook geen groene groei, en we zien al dat economische groei de aarde uitput. Wij volgen hierin Kate Raworth die een nieuwe circulaire economie voorstaat: de donut. Onze economische activiteiten zouden niet uit de bocht moeten vliegen, maar binnen de grenzen moeten blijven van wat de aarde aankan. Daarom kunnen we niet instemmen met de provinciale doelen die gericht zijn op economische groei, zoals de Greenports, melkveehouderij, havenindustrie e.d.

Energietransitie

De PvdD is geen voorstander van een grootschalige infrastructuur voor warmtevoorziening, de warmterotonde. Wij zien veel meer in kleinschalige warmtenetten, van waaruit in duurzame energie wordt voorzien. Met de grootschalige warmtenetten wordt niets gedaan aan de aanpak van de oorzaak, namelijk minder uitstoot en daar wil de Partij voor de Dieren juist op inzetten. Ook de financiële ondersteuning van de Redefinary, Waste2Chemicals en de inzet van mestvergisters beoordelen wij als niet duurzaam en zou daarom niet moeten worden ingezet bij de energietransitie.

We constateren dat er een belangrijke klimaatopgave is en dat de provincie samen met medeoverheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties werkt aan het versnellen van de energietransitie. Voor een belangrijk deel wordt energie gebruikt in de Zuid-Hollandse glastuinbouw, waarvan nog een substantieel deel het gebruik van fossiele brandstoffen. De provincie stelt veel geld ter beschikking voor innovaties op het gebied van energietransitie, onder andere via het Innovation Quarter. En er zijn nieuwe innovaties op het gebied van lichtdoorlatende zonnepanelen, die goed bruikbaar zijn voor de glastuinbouw en kunnen bijdragen aan versnelde energietransitie. Gezien de klimaatopgave is het van belang om partijen bij elkaar te brengen om de mogelijkheden van zonnepanelen op kassen nader te onderzoeken, want deze kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan versnelde verduurzaming van de energievoorziening in onze provincie. Daarom verzoeken we het college om samen met LTO Glaskracht, gemeenten, deskundigen op het gebied van lichtdoorlatende zonnepanelen en eventuele andere relevante partners het gesprek aan te gaan om de mogelijkheden van (een proef met) zonnepanelen op kassen te bespreken. We houden hiervoor een motie achter de hand.

Klimaatopgave: vegetarisch de norm

Voortbordurend op de belangrijke klimaatopgave: de belasting voor ons milieu moet worden teruggebracht. De Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur heeft in haar rapport ´Duurzaam en gezond’ aangegeven dat de productie van vlees een overmatig beslag legt op natuurlijke hulpbronnen zoals beschikbaar land en zoetwatervoorraden, hier en elders.[1]Het RLI geeft aan dat behalve effecten op klimaat en milieu de productie van vlees ook risico’s met zich meebrengt voor de volksgezondheid. Door te kiezen voor een duurzamer en gezonder menu gebaseerd op minder dierlijke en meer plantaardige producten kunnen wij bijdragen aan een duurzamere wereld en is het van belang dat het college en Provinciale Staten een goed voorbeeld geven. Daarom roepen we het college en Provinciale Staten op om als standaard een vegetarisch menu in het provinciehuis te hanteren en alleen op verzoek vlees(waren) te serveren; één vleesloze dag per week te gaan invoeren op het provinciehuis (‘vega vrijdag’). We houden hiervoor een motie achter de hand.

We zullen de motie van het CDA steunen die voorstelt om geld vrij te maken voor ondersteuning van de voedselbank om voedselverspilling tegen te gaan en mensen die het financieel moeilijk hebben bij te staan. Maar ook hier doen we de oproep dat ook de voedselbank mensen bewust maakt van het feit dat vlees eten zeer milieubelastend is en dat het daarom verstandig is om minder of geen vlees te eten. Ook vragen we aandacht voor de dierenvoedselbank. Mogelijk dat de Voedselbank intensiever met deze organisatie kan samenwerken.

Landbouw milieu volksgezondheid en veiligheid

De veestapel in Nederland en ook in Zuid-Holland zal moeten krimpen. Dat vindt niet alleen de Partij voor de Dieren, maar ook het RLI en nu ook het Openbaar Ministerie. Het is de enige manier om de grootschalige fraude met dierlijke mest in te dammen, aldus het O M, dat nu ook publiekelijk een standpunt inneemt over de huidige veehouderij.

Meer dan een half miljoen Zuid-Hollanders worden blootgesteld aan risicovolle activiteiten. Zij leven vlakbij fabrieken die werken met gevaarlijke stoffen of vlakbij transportroutes van gevaarlijke stoffen. Jaarlijks worden miljoenen tonnen aan gevaarlijke stoffen zoals butaan, chloor en ethyleen verwerkt en vervoerd in en door Zuid-Holland. Het is goed te constateren dat desondanks tussen 2013 en 2017 het aantal mensen dat wordt blootgesteld aan risicovolle activiteiten met 11 procent is afgenomen. Je zou dan verwachten dat de provincie die lijn wil doortrekken: steeds minder mensen die risico lopen.

Die ambitie ontbreekt in deze begroting. De doelstelling is slechts om niet boven het niveau van 2013 uit te komen. Dat betekent dat er de komende jaren tienduizenden mensen extra risico mogen lopen. Het inwonertal van Alphen of Schiedam mag extra worden blootgesteld aan risicovolle activiteiten. En als dat gebeurt, heeft de provincie nog keurig aan haar veel te zwakke doelstelling voldaan. De Partij voor de Dieren wil een hogere ambitie en is teleurgesteld in het gebrek aan ambitie op dit punt. Graag een reactie van het college hierop.

Internationaal is er een akkoord gesloten in overleg met de VN-burgerluchtvaartorganisatie ICAO. Hierbij is afgesproken dat de luchtvaartsector vanaf 2020 een deel van de CO2-uitstoot gaat compenseren, want de CO2 uistoot door vliegen is hoog. De provincie kan er zelf wat aan doen om dat te verminderen. GS-leden, PS-leden en ambtenaren reizen omwille van hun functie regelmatig naar het buitenland. Een deel van deze reizen geschieden per vliegtuig. In deze regeling is geen beleid is opgenomen m.b.t. tot reismodaliteit in relatie tot CO2-uitstoot, wat tussen 2006 en 2009 wél geregeld was via de aanplant van bomen. Treinreizen vereisen minder CO2-uitstoot dan vliegreizen en binnen Europa zijn goede en snelle treinverbindingen. Daarom verzoeken we het college met een voorstel te komen de Dienstreisregeling provincie Zuid-Holland zodanig te wijzigen dat bij (buitenlandse) reizen binnen 500 km alleen per trein wordt gereisd en daarboven het vliegen tot een minimum wordt beperkt en de CO2-uitstoot van vliegreizen te compenseren. We houden hiervoor een motie achter de hand.

Dankbaarheid

Voorzitter ik sluit af. We zijn kritisch, maar er zijn toch ook oneindig veel redenen om dankbaar te zijn. Dankbaar voor ons voedsel, voor gezondheid, voor goede relaties, voor een zonnestraal, voor een arm om je heen, voor de schaterlach van een kind, voor het leven in een land, waar vrijheid en democratie is. Er is genoeg om dankbaar voor te zijn. Dankbaarheid komt dicht bij de kern van het leven en gaat over vaak klein immaterieel geluk. Sommige dingen zijn zo vanzelfsprekend, dat we vergeten er dankbaar voor te zijn.

Dank u wel.

[1]https://www.rli.nl/sites/default/files/duurzaam_en_gezond_samen_naar_een_houdbaar_voedselsysteem_def_1.pdf