Bijdrage KNM commissie Chemours

Voorzitter,

Chemours veroorzaakt zeer vervuilende en schadelijke chemische stoffen, zoals PFAS, PFOS en GenX, die van nature niet voorkomen in het milieu. Deze stoffen komen in ons milieu terecht: lucht, water en bodem.

PFAS zijn chemische stoffen die niet afbreken en voor altijd in het milieu blijven. Vandaar dat PFAS ook wel de ‘forever chemicals’ worden genoemd. Het is dus belangrijk om te voorkomen dat PFAS stoffen in het milieu terecht komen. Deze stoffen worden er sterk van verdacht ernstige schade aan de gezondheid van mens en dier toe te brengen.

Zo kunnen de stoffen bij mensen kankerverwekkend zijn (de inspreekster gaf het al aan uit eigen ervaring) en een negatief effect hebben op het immuunsysteem, tast het de schildklier en lever aan, veroorzaakt darmproblemen en heeft nadelige gevolgen voor de ontwikkeling van het ongeboren kind. Water in de omgeving van Chemours is sterk vervuild. Koeien mogen het water niet drinken en voedsel van de moestuinen mag niet worden gegeten vanwege het gevaar voor de gezondheid. De EFSA (Europese Voedselveiligheidsautoriteit) hanteert een gezondheidskundige grenswaarde afgeleid van 4,4 nanogram per kilogram lichaamsgewicht per week voor PFAS (PFOS, PFOA, PFNA en PFHxS samen). Deze waarde geeft aan hoeveel van deze PFAS iemand langdurig iedere week binnen mag krijgen zonder dat er schadelijke effecten op de gezondheid verwacht worden. Uit onderzoek blijkt dat mensen, die in de buurt van Chemours wonen, gezondheidsschade hebben opgelopen. In moedermelk van moeders die binnen een straal van binnen 7 km van Chemours wonen en hun kind de borst geven, is het tienvoudige aangetroffen. Onaanvaardbaar vindt de Partij voor de Dieren!

Ook kunnen ze bij dieren voor problemen zorgen bijvoorbeeld met betrekking tot hun ontwikkeling en reproductie.

Zembla heeft er een uitzending aan gewijd en de wetenschappers in Zembla zijn helder: uitstoot van PFAS en PFOS moet stoppen. Want ieder klein deeltje is er één teveel.

Ook in de kwestie Indaver speelt Chemours een rol. Het is het afschuiven van het probleem en tegen het voorzorgsbeginsel.

Momenteel wordt er gewerkt aan een Europees verbod op PFAS. Maar deze restrictie kent een uitzondering voor essentiële toepassingen en zal waarschijnlijk pas rond 2025 ingaan. Daarnaast wordt er ook gewerkt aan een nationaal verbod op PFAS in voedselverpakkingen. Dit is een goed begin, maar de Partij voor de Dieren wil dat er een totaalverbod komt op de toepassing en het gebruik van PFAS in Nederland en dat de provincie, samen met het Rijk, zich optimaal inzet voor een volledig Europees verbod op PFAS. Graag een reactie van het college.

GenX verbieden

Voorzitter,
GenX is een technologie die gebruikt wordt voor het ontwikkelen van bepaalde PFAS-stoffen, zogeheten GenX-stoffen. Hier wordt door één bedrijf in Europa gebruik van gemaakt: Chemours in Dordrecht, voor o.a. anti aanbaklagen in pannen. We kunnen prima zonder; er zijn vele goede alternatieven. Van de GenX-stoffen staat vast dat ze kankerverwekkend zijn en leverschade veroorzaken. De Partij voor de Dieren vindt daarom ook dat de productie, het gebruik en de lozing van GenX-stoffen verboden moet worden.

Chemiefabriek Chemours in Dordrecht heeft vorig jaar maandenlang veel meer GenX –(een giftige PFAS) in het water geloosd dan is toegestaan. Dat stelt milieuchemicus Chiel Jonker van de Universiteit Utrecht tegenover Zembla. Zijn schatting is dat Chemours in een paar maanden zo’n 150 kilo geloosd heeft, terwijl Chemours per jaar slechts vijf kilo in het water mag lozen. Verantwoordelijk toezichthouder van Rijkswaterstaat bevestigt in een reactie de gemeten GenX-concentraties, maar heeft er niet op gehandhaafd. Chemours ontkent te veel te hebben geloosd.

Het is dus zaak dat de provincie nog daadkrachtiger gaat handelen. Om te beginnen willen we dat de provinciale vergunningen van Chemours worden ingetrokken. Graag een reactie van het college.

We willen dat de provincie zich samen met andere verantwoordelijke overheden (RWS, ILT, Rijk, provincie, gemeente) maximaal inzet om het bedrijf Chemours te beëindigen, vanwege de desastreuze gevolgen voor het milieu en de gezondheid van mens en dier. De ecologische belangen en de gezondheid van mens en dier moeten veel zwaarder wegen dan de winst en voortzetting van Chemours. Graag een reactie van het college.

Voorzitter. Het college doet zijn best binnen zijn eigen verantwoordelijkheid, waarvoor waardering. Het is lastig omdat er zoveel overheidsorganisaties bij betrokken zijn en de aanpak lastig daardoor. Hoe gaat het college om met deze complexe samenwerking? Nog een laatste vraag: heeft het college naast Chemours in beeld welke bedrijven er in de provincie nog meer PFOS en PFAS uitstoten? Zo ja welke zijn dit?

Carla van Viegen
Fractievoorzitter Partij voor de Dieren
Provincie Zuid-Holland