Bijdrage KNM commissie Hande­lings­per­spectief bijen­kasten en reuzen­bal­semien

Allereerst hartelijk dank voor de beantwoording van onze technische vragen en het weergeven van de huidige stand van zaken rondom de commerciële bijenkasten in de Biesbosch en de aanpak ervan om de wilde bestuivers beter te kunnen beschermen.

Bijenvolken kunnen helaas, vooral als ze op commerciële wijze in grote aantallen worden gehouden, zeer nadelig zijn voor de inheemse natuurkwaliteit die we beschermen en voor de balans in die natuur. Er is nog weinig regulering van bijenkasten en dus is het lastig grip te krijgen op de invloed van grootschalige bijenhouderijen op onze natuurgebieden. Het is van groot belang voor onze natuur in het algemeen en de biodiversiteit van de Biesbosch in het bijzonder om het verschil tussen honingbijenvolken en wilde bijen duidelijker te maken, goed te communiceren en ook in regelgeving dat onderscheid te gaan maken.

Uit de antwoorden blijkt dat wetenschappers en juristen er verschillend over denken. Verschillende onderzoekers zijn van mening dat wat reeds bekend is, voldoende moet zijn om te kunnen handhaven, maar verschillende juristen en omgevingswetambtenaren denken daar weer anders over. Wilde bestuivers vallen immers niet onder de doelsoorten van Natura 2000. Hoewel activiteiten die schade toebrengen aan Natura 2000 gebieden verboden zijn, ligt de juridische uitdaging voor de provincie in het hard maken van de precieze schade door die clusters bijenkasten aan de habitattypes en doelsoorten van het gebied.

Maar het blijkt dus dat de commerciële bijenkasten wel schade toebrengen aan de Natura 2000-gebieden, wat bij de Wet Natuurbescherming is verboden.

Als eerste. De commerciële bijenkasten staan er vooral vanwege de veelvuldig voorkomende reuzenbalsemien. Er is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van het in kaart brengen van de aanwezigheid van de Reuzenbalsemien in de Biesbosch, met behulp van drones. Een rapportage met de onderzoeksresultaten wordt binnenkort opgeleverd. Als de verwijdering van de reuzenbalsemien wordt aangepakt buiten de broedperiode, dan verminderen de commerciële bijenkasten toch ook? Of is dat te simpel gedacht?

Fijn te constateren dat er zonder toestemming op provinciale gronden geen commerciële bijenkasten meer mogen worden neergezet.

Jammer dat de registratieplicht er nog niet is, terwijl is aangegeven dat deze er per 2023 zou zijn. We vragen het college hier verder voortvarend mee aan de slag te gaan.

Een aanpak via het toevoegen van een instructieregel aan de provinciale omgevingsverordening en gemeentelijke omgevingsplannen duurt nog lang. Ingeschat wordt in 2029. Maar wel een aanpak die gevolgd moet worden vindt de PvdD.

Gebleken is dat de ‘Biesboschgemeenten’ twijfelen over een aanpak via de APV, omdat er ook mogelijkheden komen via de omgevingsplannen.

Verschillende onderzoekers zijn van mening dat wat er reeds bekend is, voldoende moet zijn om te kunnen handhaven, maar verschillende juristen en omgevingswetambtenaren denken daar anders over. De deskundigen van EIS/Naturalis geven wel heel duidelijk onderbouwde aanbevelingen op grond van het uit de Natura-2000 status voorvloeiende voorzorgsbeginsel,
• Breng het aantal honingbijenvolken in de ruime omgeving van de Biesbosch terug tot 4 per km2 bloeiend gewas, dat wil zeggen maximaal 120 volken voor reuzenbalsemien Met ruime omgeving wordt bedoeld de Biesbosch inclusief een bufferzone van ten minste 3 kilometer en idealiter 5 kilometer
• Plaats de honingbijenvolken op een beperkt aantal locaties die alle ten minste 3 kilometer verwijderd zijn van de meest belangrijke habitats: voor bedreigde wilde bijensoorten: de oostelijke helft van de Sliedrechtse Biesbosch en de Noord-waard.

Al met al schiet de aanpak van commerciële bijenkasten niet echt op. We vragen het college te gaan handhaven en daarmee een rechterlijke uitspraak te verkrijgen. Dan komt er duidelijkheid.

'We gaan in overleg met overige grondeigenaren, zoals bijvoorbeeld de waterschappen, om ook hier afspraken te maken om het plaatsen van te veel bijenkasten te voorkomen.’ Wat is de huidige stand van zaken? Welke gebieden zijn in eigendom van de provincie?

Er zou een kaartje worden toegevoegd bij de beantwoording van onze vragen. Die mis ik nog.

In reactie op de laatste antwoorden technische vragen:

Het is toch zo dat de provincie ook een taak heeft op grond van soortenbescherming in het algemeen! En diverse bijen staan op de Rode Lijst. De taak van de provincie reikt toch verder dan alleen de instandhoudingsdoelen van de Natura 2000-gebieden.

Carla van Viegen
Fractievoorzitter Partij voor de Dieren
Provincie Zuid-Holland