Bijdrage KNM commissie Kader­stelling Soor­ten­beleid

Onze kleinkinderen zullen zeggen als ze groot zijn: ‘Gingen jullie werkelijk zo onethisch en meedogenloos om met onschuldige wilde dieren, die ook recht hebben op leven net als wij. Het wordt tijd dat we de ecologie boven de economie stellen om het ecologische evenwicht te herstellen na decennialang de economie te laten zegevieren boven de ecologie. Het roer moet radicaal om om ecologische groei en bloei te realiseren en de aanpak van de biodiversiteitscrisis de hoogste prioriteit te geven.

De Partij voor de Dieren wil af van de vrijstellingen en het massaal doden van dieren via ontheffingen. Vooral een inzet op een andere inrichting van het landschap die zorgt voor ecologische groei en bloei. Dan zal het zinloze en massale doden van onschuldige dieren niet meer nodig zijn. Ook predatoren hebben daarbij een belangrijke functie in het ecologisch systeem. En hoe wordt ‘geen andere bevredigende oplossing’ beoordeeld? De provincie kiest nu te gemakkelijk voor de weg van de minste weerstand door het doden van onschuldige dieren. Hiervoor is een verandering in denken en doen nodig. Wij brengen ook schade aan hun leefomgeving, dus hoe kunnen we het dan rechtvaardigen om deze dieren te doden, omdat ze schade toebrengen aan onze eigendommen?

Verder willen we dat de provincie structureel geld vrijmaakt voor de wildopvangcentra en dierenambulances. De overheid heeft net als ieder ander een zorgplicht voor dieren in nood, ongeacht om welke diersoort het gaat! Dat is ons aller plicht, maar ook een provinciale verantwoordelijkheid.

Beleidskeuze 3.11: Jaarrond beschermde nesten: landelijke lijst opnemen in beleid of een provinciale lijst opstellen?

De provincie zou voor optie 1 moeten kiezen, waarbij de landelijke lijst van jaarrond te beschermen nesten wordt aangehouden. Het toevoegen van soorten die kwetsbaar zijn is prima. Maar soorten waarmee het nu goed gaat, mogen niet zomaar worden geschrapt. Als de bescherming wegvalt, is de kans heel groot dat het met deze soorten vervolgens bergafwaarts gaat, waardoor ze na een aantal jaren weer aan de lijst moeten worden toegevoegd. Een dergelijk jo-jo-beleid is ongewenst. Bovendien is de provincie gewoon juridisch verplicht om de landelijke lijst te volgen.

Beleidskeuze 4.1: In hoeverre wil Zuid-Holland faunabeheer inzetten voor het voorkomen of beperken van economische schade, volksgezondheid en veiligheid?

De provincie kiest voor optie 2 en zet in op de escalatieladder. Hierbij wordt er echter veel te makkelijk van uitgegaan dat doden van dieren altijd de beste oplossing is. Dat is niet terecht. Kijk naar de ganzenproblematiek. De provincie stelt vaak dat alternatieven het probleem niet (volledig) oplost. Maar feit is dat het massaal doden van dieren niet tot een oplossing leidt. Afschot neemt toe, ganzen nemen ondanks dat toe en de schade neemt toe. Het is een doodlopende de weg met zeer veel dierenleed als gevolg. Er moet worden ingezet op een andere inrichting van het landschap en ecologisch herstel in het agrarisch gebied.

Daarnaast kan nu al worden ingezet op het aanbrengen van werende voorzieningen, zoals rasters, hekken, netten of matten en het voorkomt (mits goed aangebracht) schade volledig.

Beleidsrichting 4.6: Is het wenselijk dat de looptijd van de faunabeheerplannen worden aangepast ten behoeve van een zorgvuldige uitvoering?

De provincie zou moeten kiezen voor optie 1, ofwel voor het handhaven van de huidige looptijd van de faunabeheerplannen van 6 jaar. De provincie kiest voor een looptijd van 10 jaar, met ‘eventueel’ een tussentijdse evaluatie. Daarmee wordt geen recht gedaan aan het belang en de situatie van de betreffende dieren. Bij het verlenen van toestemming voor een periode van 10 jaar, kan niet worden ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen bijvoorbeeld op het gebied van alternatieve maatregelen om eventuele schade te voorkomen en ook niet op de ontwikkeling van de betreffende dierpopulaties.

Beleidskeuze 4.7: In hoeverre zet de provincie in op het bestrijden of beheren ter voorkoming van landbouwschade?

De provincie kiest voor optie 2, waarbij wordt ingezet op populatiebeheer en schadebestrijding als er sprake is van een dreigende schade van €20.000 of meer binnen de gehele provincie. Het gaat hier om een absoluut bedrag, terwijl dit bedrag zou moeten worden gerelateerd aan andere gegevens, bijvoorbeeld de totale opbrengst van de betreffende gewassen.

In de praktijk blijkt dat dodelijk beheer geen oplossing is en al helemaal niet voor de lange termijn.

Beleidskeuze 4.8: Tegemoetkomingspercentage verlagen of in standhouden?

Tegemoetkoming van schade zou moeten worden uitgekeerd zonder daaraan de voorwaarde te verbinden dat er ondersteunend afschot moet worden uitgevoerd om schade zo veel mogelijk te voorkomen of te beperken.

Beleidsrichting 4.12: In hoeverre zet de provincie in op het terugdringen van de jaarrond verblijvende populaties ganzen (standganzen)?

De provincie zou voor optie 1 moeten kiezen, namelijk het accepteren van de aanwezigheid van standganzen en de daarmee gepaard gaande schade en risico’s. Zoals in de toelichting en in het Faunabeheerplan Ganzen al wordt aangegeven zijn de jaarrond verblijvende ganzen de afgelopen periode explosief in aantal toegenomen, ondanks zeer intensieve bestrijding. Deze aanpak is niet effectief. De enige manier om deze populaties duurzaam in aantal te doen afnemen, is door het aanpassen van het landschap, dus door de omstandigheden voor deze ganzen minder gunstig te maken. Het doden is dweilen met de kraan open. Er wordt gesuggereerd dat deze aantallen zonder afschot voortdurend zullen blijven toenemen en dat is onjuist. Deze populaties lopen een keer tegen de grenzen van de draagkracht van de omgeving aan.

De provincie zou de aantallen dus moeten accepteren en uitsluitend moeten inzetten op het beperken van belangrijke schade door de inzet van gedooggebieden waar de ganzen met rust worden gelaten en er een alternatief is waar ze naar kunnen uitwijken in de vorm van grasland.

Kortom, populatiebeheer met als doel om daarmee de schade te beperken, is een heilloze weg.

Beleidsrichting 4.14: In hoeverre zet de provincie in op populatiebeheer van damherten?

De provincie kiest voor optie 2, waarbij buiten de natuurgebieden een nulstand wordt gehanteerd. Dit is in strijd met de Wet natuurbescherming. Het damhert is een inheemse diersoort en behoort ook tot de beschermde diersoorten. Op grond van deze wet is het streven naar een nulstand geen grond op basis waarvan een ontheffing of opdracht kan worden verleend. Ook hier wordt te snel naar dodelijke maatregelen gegrepen en wordt de escalatieladder niet goed gehanteerd. De damherten in de Hoeksche Waard zijn zowel wat betreft gedrag als uiterlijk niet te onderscheiden van inheemse damherten en moeten dan ook worden beschouwd als inheemse en dus beschermde dieren.

We verzoeken het college met klem de populatie damherten in de Hoeksche Waard niet te doden!

Beleidskeuze 4.15: in hoeverre zet de provincie in op de bestrijding van vossen ter bescherming van kwetsbare soorten?

De provincie kiest voor optie 3, waarbij wordt onderzocht of er gebieden zijn waar een nulstand kan worden gehanteerd. Hiervoor geldt hetzelfde als voor de damherten. Dit is in strijd met de wet. Juist predatoren als de vos zijn nodig voor een ecologisch evenwicht. De mens verstoort dit en zal dit moeten herstellen! De provincie zou voor optie 1 moeten kiezen en geen extra verruimende maatregelen moeten nemen voor het beheer van vossen ter bescherming van VHR-soorten. De provincie moet juist inzetten op het verbeteren van de gebieds- en leefomstandigheden in de weidevogelleefgebieden ten behoeve van de weidevogels. Daarmee wordt de predatiedruk automatisch verlaagd.

Beleidsrichting 4.17: In hoeverre zet de provincie in op de bestrijding van verwilderde katten ter bescherming van kwetsbare soorten?

De provincie kiest voor optie 2, waarbij ervoor wordt gekozen om te gaan onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om verwilderde katten niet meer uit te zetten. Het gaat meestal om schuurkatten bij boeren. Het verwijderen van deze katten betekent dat er open plaatsen ontstaan waar nieuwe katten zich kunnen vestigen. Veel beter kan de provincie ervoor kiezen om deze katten te (laten) vangen en castreren en daarna weer terug te laten plaatsen, zodat de lege plekken niet worden opgevuld door nieuwe katten en de populatie stabiel blijft. We vragen het college hiervoor geld te reserveren in samenwerking met de Stichting Zwerfkatten Nederland.

Beleidskeuze 4.20: Populatiebeheer reeën

De provincie kiest voor optie 2, waarbij zij kan besluiten tot beheer reeënpopulatie. Bij reeën is echter geen ‘populatiebeheer’ mogelijk. Allereerst omdat helemaal niet kan worden vastgesteld hoeveel reeën daadwerkelijk aanwezig zijn. Op die manier is ook absoluut niet duidelijk welk effect het afschot op deze aantallen heeft. De doodgeschoten reeën worden gewoon vervangen door nieuwe dieren, waardoor het afschot dus geen enkele invloed heeft op de aantallen. Door afschot worden de dieren extra schuw en onberekenbaar in hun gedrag. Dat verhoogt juist de kans op aanrijdingen in plaats van verlaging ervan.

Afgezien van het voorgaande zijn er goede alternatieve maatregelen die kunnen worden genomen om de verkeersveiligheid te verhogen, zoals het verlagen van de snelheid en het verbeteren van het zicht langs de wegen.

Beleidsmedewerkers Provincie en FBE

We willen het college meegeven om de integriteit van de governance goed te bewaken en belangenverstrengeling te voorkomen. Daarbij is het van belang een goede functiescheiding (van de jagersbelangen) toe te passen bij de toetsing van de faunabeheerplannen door GS.

Om een meer evenwichtige samenstelling te krijgen van de FBE vinden we dat er een ecoloog in de FBE moet worden opgenomen. En ten slotte vragen we het college inzicht te geven in de besteding van de provinciale gelden voor de FBE’s.

Carla van Viegen
Fractievoorzitter Partij voor de Dieren
Provinciale Staten Zuid-Holland