Bijdrage KNM commissie Soor­ten­be­scherming

De Partij voor de Dieren wil af van het massaal doden van dieren via vrijstellingen en ontheffingen. Vooral een inzet op een andere inrichting van het landschap en betere bescherming die zorgt voor ecologische groei en bloei. Dan zal het zinloze en massale doden van onschuldige dieren niet meer nodig zijn. Ook predatoren hebben daarbij een belangrijke functie in het ecologisch systeem. Hoe wordt ‘geen andere bevredigende oplossing’ beoordeeld? De provincie kiest nu te gemakkelijk voor de weg van de minste weerstand door het doden van onschuldige dieren. Hiervoor is een verandering in denken en doen nodig. Wij brengen ook schade aan hun leefomgeving toe, dus hoe kunnen we het dan rechtvaardigen om deze dieren te doden, omdat ze schade toebrengen aan onze eigendommen? Ook hier geldt ‘bouwen met de natuur’ in plaats van bestrijden en doden! Ik ga het nader toelichten.

Intrinsieke waarde natuur

In de tekst wordt vermeld de biodiversiteit te versterken, zodat iedereen er in de toekomst goed gebruik van kan blijven maken. Nergens wordt de intrinsieke waarde van dieren en de natuur vermeld. Op deze manier wordt het gebruik door de mens centraal gesteld, terwijl de provincie verantwoordelijk is voor de bescherming van de natuur en de fauna en wordt de intrinsieke waarde van de natuur niet erkend, wat wel wettelijk is bepaald.

Vrijstelling

Een vrijstelling is een veel te algemene maatregel om te gebruiken voor ingrijpende, dodelijke maatregelen ook voor het bestrijden van overlast binnen de bebouwde kom door gemeenten. Er kunnen wel voorwaarden aan worden verbonden, maar vanwege het algemene karakter en het feit dat elke grondgebruiker er gebruik van kan maken, is de controle hierop onmogelijk. Goede handhaving is essentieel om ervoor te zorgen dat dieren voldoende worden beschermd en om overtredingen van de wettelijke regels te voorkomen. Aangezien handhaving in het geval van een vrijstelling vrijwel onmogelijk is, dient zeer terughoudend van dit middel gebruik te worden gemaakt. Een vrijstelling zou uitsluitend kunnen worden verleend voor de inzet van minder niet-dodelijke middelen, zoals actieve verjaging. We zullen een amendement indienen om de vrijstellingen te schrappen.

Wildopvang en dierenambulances

Het college vindt dat dierenopvang vooral een maatschappelijke functie vervult en niet bijdraagt aan de bescherming of het verbeteren van het leefgebied van beschermde inheemse soorten noch aan de gunstige staat van instandhouding van beschermde diersoorten. En vindt dat exoten en beheerde soorten worden opgevangen wat onwenselijk is. Het college komt er niet mee weg om zich te beperken tot de wettelijke soortenbescherming en niets te doen aan de bescherming van het individuele wilde dier. Daarmee wordt de wettelijke intrinsieke waarde van het dier geschonden en moet een ieder, dus ook de provincie zorg verlenen aan dieren in nood! De provincie heeft hierin dus wel degelijk een taak en een verantwoordelijkheid. En zeker van een GroenLinks gedeputeerde verwachten wij dat hij hiervoor gaat zorgen. Graag een reactie. We willen dat de provincie structureel geld vrijmaakt voor de wildopvangcentra en dierenambulances. We zullen een amendement indien om 300.000 euro vrij te maken voor de ZH wildopvangen.

Bescherming egel

De egel is een icoonsoort en wordt bedreigd, maar staat tegelijkertijd op de vrijstellingslijst. Dat is niet verenigbaar! Graag een reactie? We zullen een amendement indienen om de egel van de vrijstellingslijst te halen!

Vanwege de behoefte aan nadere concretisering van verschillende beleidskwesties zoals aangegeven in de kadernota, is ervoor gekozen te werken met drie beleidskeuzen, te weten: soortenbescherming, faunabeheer en invasieve exoten. Bouwen met de natuur in plaats van strijden tegen!

Kleine marterachtigen

De provincie gaat onderzoek doen naar het bevorderen van de leefgebieden van de kleine marterachtigen om de populatie gezond te houden. Maar aan de andere kant zijn deze dieren wel op de vrijstellingslijst geplaatst, wat strijdig is met het voorgaande. We hebben hier eerder al een initiatiefvoorstel voor ingediend, wat helaas niet is aangenomen.

Ganzen

Op grond van de Wet natuurbescherming kan de provincie ontheffing verlenen om beschermde dieren te doden, maar dat kan alleen als aan alle voorwaarden die in de wet zijn genoemd, is voldaan. Het moet dan onder andere gaan om dreiging van belangrijke landbouwschade of een gevaar voor de volksgezondheid of de openbare veiligheid. Uitsluitend het beperken van de populatie ganzen is geen grond voor het verlenen van een ontheffing. Het doel (blz 16) het jaarrond inzetten om de populatie standganzen binnen de provincie te reduceren tot op een niveau waarbij de schade acceptabel en de populatie beheersbaar is, is in strijd met zowel de letter als de geest van de wet. Graag een reactie van de gedeputeerde. (amendement)

Reeën

Voor reeën wordt aangegeven dat uit oogpunt van de verkeersveiligheid wordt ingezet op het beheer van de populatie (pag 16). Hiervoor geldt hetzelfde als voor de ganzen. Een eventuele ontheffing kan alleen worden verleend als deze direct is gericht op één van de gronden genoemd in de wet. Op geen enkele wijze is aangetoond dat het schieten van reeën om de populatie te beperken op welke manier dan ook bijdraagt aan het beperken of voorkomen van aanrijdingen. We zullen een amendement indienen om het populatiebeheer van reeën te schrappen.

De enige manier om de verkeersveiligheid te bevorderen is door het nemen van gerichte maatregelen op en langs de wegen. Het gaat dan om het verlagen van de maximumsnelheid, het verbeteren van het zicht langs de weg en het zo nodig plaatsen van rasters en aanleggen van oversteekplaatsen voor de betreffende dieren.

Predatoren

De provincie wil inzetten op beperken van predatie door de vos door waar mogelijk zich specifiek in te zetten om de nulstand te behouden of te realiseren in gebieden of locaties waar de vos nog niet voorkomt of tot voorkort nog niet voorkwam ter bescherming van grondbroeders.

Het streven naar een nulstand van een beschermde diersoort in een bepaald gebied is geen grond genoemd in de Wet natuurbescherming. Daarvoor kan dan ook geen ontheffing worden verleend.

Bovendien wijzen wij erop dat de populaties weidevogels onder druk staan door verslechtering van hun leefgebieden en niet door predatie. Dat het slecht met deze soorten gaat komt vooral door de intensieve landbouw met kunstmest, gifgebruik, vroeg maaien met als gevolg groene woestijnen met voedselgebrek en gebrek aan dekkingsmogelijkheden voor de kuikens. Alleen als de landbouw verandert zullen de weidevogels een kans krijgen. Het bestrijden van predatoren heeft daar geen enkele invloed op. Gelet op de wet kan er voor het bestrijden van predatoren geen ontheffing worden verleend, aangezien het niet bijdraagt aan de bescherming van de fauna. Graag een reactie van de gedeputeerde. (amendement)

Damherten

De provincie vindt het vestigen van nieuwe populaties verwilderde hoefdieren binnen de provincie niet wenselijk (pag 16) en Zuid-Holland zet in op een gezonde populatie damherten in het huidige leefgebied in de duinen (Kennemerland-Zuid), waarbij wordt gestreefd naar een evenwicht met de belangen verkeersveiligheid, schade aan gewassen en aan de inheemse flora en fauna. Buitende de eerder genoemde duingebieden vindt de provincie het vestigen van nieuwe populaties (verwilderde) damherten niet wenselijk (pag 35).

Damherten zijn wettelijk beschermde in het wild levende dieren. Zodra vrij levende damherten zich vestigen in een nieuw gebied, verandert hun status niet. Het blijven beschermde dieren. Het voorkomen van vestiging van een beschermde diersoort in een ander gebied, is op grond van de Wet natuurbescherming niet toegestaan. Het betreft geen grond op basis waarvan een provincie kan ingrijpen. Graag een reactie. (amendement)

Exoten

De Partij voor de Dieren is van mening dat in geval van wijdverspreide exoten, die zich volledig hebben gevestigd, daarbij hetzelfde beleid gevoerd moet worden als in het geval van inheemse diersoorten (pag18). Dat betekent dat als er sprake is van belangrijke schade of situaties waarbij sprake is van gevaar voor de openbare veiligheid of de volksgezondheid, er lokale maatregelen worden getroffen die zijn gericht op het oplossen van het betreffende probleem. We vinden dat daarbij moet worden ingezet op ecologisch systeemherstel en bij schade in eerste instantie gekozen moet worden voor diervriendelijke, niet-dodelijke maatregelen. (amendement)

Escalatieladder

Voordat toestemming kan worden verleend voor ingrijpende maatregelen (doden) moet eerst worden aangetoond dat er geen andere minder ingrijpende maatregel voorhanden is die tot een beperking van de schade leidt. Tevens moet worden aangetoond dat het doden daadwerkelijk tot een oplossing leidt. De vraag die daaraan voorafgaat, is of er wel sprake is van ‘belangrijke schade’.

We willen dat bij elke ontheffing goed onderbouwd de escalatieladder wordt weergegeven : preventie, verjaging. Zo diervriendelijk mogelijk zoals in het coalitieakkoord staat is in elk geval niet het doden van dieren. (amendement)

Bevers

Er wordt aangegeven dat het onvermijdelijk is dat een bever op bepaalde risico locaties proactief weg wordt gevangen en gedood in het kader van de waterveiligheid.(pag 32)

Het doden van een bever lost een eventueel veiligheidsprobleem niet op. Er moeten structurele maatregelen genomen worden, zoals het aanbrengen van materialen om de oever/dijk etc. waar de bever in heeft gegraven, zodanig te verstevigen dat er niet meer in kan worden gegraven of het verflauwen van een oever, zodat er niet meer gegraven kan worden. De kosten daarvan kunnen niet het probleem zijn, want de maatregelen leveren een duurzame structurele oplossing. Als deze maatregelen niet worden genomen, zullen er elk jaar opnieuw herstelwerkzaamheden moeten worden verricht, waardoor de kosten over dezelfde periode waarschijnlijk hoger uitvallen. We zullen hiervoor een amendement indienen.

Wijzigingsbesluit Omgevingsverordening Zuid-Holland

Voorgesteld wordt om de geldigheidsduur van een Faunabeheerplan te verlengen naar tien jaar (artikel 1C). De huidige Faunabeheerplannen hebben een geldigheidsduur van zes jaar en dat is al lang, want in 6 jaar kan er veel veranderen ten aanzien van de soortenbescherming, waardoor een ontheffing die aan het begin is verleend, aan het eind van die periode is achterhaald.

De gegevens waarop een ontheffing wordt verleend, zijn vaak al bij de verlening van de ontheffing achterhaald, aangezien de cijfers in het Faunabeheerplan over het algemeen al wat ouder zijn. Actuele informatie ontbreekt, waardoor ontheffingen altijd achter de feiten aanlopen en er niet op nieuwe ontwikkelingen kan worden geanticipeerd. We zullen een amendement indien om de periode op zes jaar te houden. (Deze wijziging moet ook in artikel 1 F van het wijzigingsbesluit Zuid-Hollandse Omgevingsverordening niet worden doorgevoerd.)

Artikel 1 E, lid 5

Voorgesteld wordt om aan de lijst met middelen bedoeld voor directe schadebestrijding lokvogels en middelen waarmee lokgeluiden kunnen worden gemaakt, toe te voegen. Eigenlijk wordt aangegeven om dieren te lokken, zodat zoveel mogelijk dieren van dichtbij geschoten worden en dat dit dan diervriendelijker zou zijn. De Partij voor de Dieren vindt dat er moet worden ingezet op niet-dodelijke middelen, want het gaat hier om schadebestrijding, dus het weghouden en wegjagen en niet om het doden An Sich en het beperken van aantallen. Dit is geen grond waarop een ontheffing voor deze middelen kan worden gegeven. We zullen hiervoor een amendement indienen. (Deze toevoeging moet ook worden geschrapt in artikel 1 B van het wijzigingsbesluit Zuid-Hollandse Omgevingsverordening. Het betreft de leden f en g.)

Jacht in Natura 2000-gebieden

De provincie is van mening dat faunabeheer binnen de Natura 2000-gebieden o.a. ook nodig kan zijn om doelen van het gebied te realiseren of om de doelstanden voor de standganzen te behalen. Faunabeheer binnen de Natura 2000-gebieden is wettelijk toegestaan, indien het niet de aangewezen natuurdoelen van het gebied schaadt. Dieren worden door de jacht teveel verstoord en we zullen een amendement indienen om de jacht in Natura 2000-gebieden te verbieden.

Tegemoetkoming van schade zou moeten worden uitgekeerd zonder daaraan de voorwaarde te verbinden dat er ondersteunend afschot moet worden uitgevoerd om schade zo veel mogelijk te voorkomen of te beperken. Ook hiervoor zullen we een amendement indienen.

Het is op zijn minst opmerkelijk dat de provincie geen van de punten in de zienswijze van een organisatie van de bescherming van dieren heeft overgenomen, maar wel alle punten van een jagersclub, die gericht is op het doden van dieren.

Carla van Viegen
Fractievoorzitter partij voor de Dieren
Zuid-Holland