Bijdrage LG commissie Begroting 2025

Dank aan de ambtenaren en het college voor het vele werk om deze begroting te maken.

Ik heb allereerst een politieke vraag. Op pag.152 staat: ‘Wij nemen alleen extra taken aan vanuit het Rijk als de financiële randvoorwaarden daarvoor goed geregeld zijn.’ Hoe wordt omgegaan met een tekort aan middelen? Welke prioriteiten worden in dat geval door het college gesteld?

Klimaat

Onze fractie vraagt aandacht voor klimaatadaptatie, maar ook aanpak bij de bron om de klimaatdoelen van Parijs te halen en natuur en landbouw een duurzame toekomst te bieden. Uit berichten van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat we de klimaatdoelen met het huidige beleid niet gaan halen. We dringen er bij het college op aan om alles in het werk te stellen om de doelen wel te halen.

Beleidscyclus

Er wordt veel beleid geformuleerd, maar wat voor ons ontbreekt is een duidelijke evaluatie van de resultaten en effecten van het natuurbeleid, de ‘check’, maar ook de ‘act’ fase van de beleidscyclus natuur. Graag een reactie van het college hierop.

Stiltegebieden

De provincie kijkt naar de mogelijkheden voor een monitoringssysteem voor stiltegebieden. Ook zien we graag dat er meer natuurgebieden worden aangewezen als stiltegebieden waar zowel mensen als de natuur van kunnen profiteren. Hoe kijkt het college hiernaar?

Landbouw

We zijn blij dat het college doorpakt met de gebiedsgerichte aanpak stikstofreductie, zoals 16 startbeslissingen, die begin 2025 door GS worden vastgesteld. Deze ontvangen wij graag. Het is hard nodig om door te pakken, want concrete aanpak heeft al veel te lang geduurd. Agrariërs verwachten dat ook van ons.

Geen struisvogelpolitiek en doorgaan op de doodlopende weg, maar kiezen voor een duurzame bestendige toekomst voor agrariërs. Vermindering van de veestapel is daarbij onvermijdelijk. Innovaties, zoals sleutelen aan de genen van een koe, zijn onethisch en niet diervriendelijk! Ook tovervoer en toverstallen helpen het dierenwelzijn niet vooruit. Het landbouwsysteem moet aangepast worden aan het natuurlijk gedrag van het dier en niet andersom!

Ook water- en bodemsturend zijn voor het college, en ook voor onze fractie, belangrijke randvoorwaarden bij de verdere beleidsaanpak, ook in de landbouw. Daar moeten we boeren zeker bij helpen, maar waar een wil is, is een weg.

Onze fractie is zeer bezorgd over de toenemende hoeveelheden PFAS in het water, in de bodem, in ons voedsel en ook in mens en dier. Het levert vele gezondheidsproblemen op. Ook in veel bestrijdingsmiddelen zit PFAS. Onze fractie vraagt het college volop in te zetten op afbouw van het gebruik ervan in de land- en tuinbouw. Welke mogelijkheden ziet het college om bestrijdingsmiddelen verder terug te brengen?

Natuur en stilte

Het gaat nog steeds niet goed met de natuur en biodiversiteit. We maken ons hier grote zorgen over. Een bijkomend probleem is de grote hoeveelheid PFAS die vaak in de bodem en het water wordt aangetroffen. Aanvullend op de vragen van de heer Negash, Is het college bereid om te onderzoeken, mogelijk in IPO verband, in hoeverre PFAS in de natuurgebieden voorkomt en in welke mate dit schadelijk is voor de te bereiken natuurdoelen? Mogelijk motie

Gezond voedsel

Gezond voedsel is een speerpunt van het college en daarom moeten we ook gezondheid van mens en dier voorop stellen boven economische belangen! En bovendien de exploderende ziektekosten terug brengen. Want PFAS hopen zich geleidelijk op in het menselijk lichaam en in het milieu. Ze zijn zo goed als niet afbreekbaar en blijven dus voor altijd aanwezig in het milieu en in ons lichaam. PFAS leveren ernstige gezondheidsschade op. Ze tasten het immuunsysteem aan, kunnen leiden tot leverschade, schildklierziekte, obesitas, vruchtbaarheidsproblemen, slaapstoornissen en kanker. De provincie steunt het mede door Nederland ingediende voorstel voor een EU-brede PFAS-beperking. Maar dat vindt onze fractie onvoldoende. We moeten niet langer wachten en NU actie ondernemen om erger te voorkomen en ziektekosten naar beneden te brengen. Bij de PS vergadering zullen we een motie indienen om de Brandbrief van Judith Lammers, waarbij ook veel waterschappen zich hebben aangesloten.

Pachtovereenkomsten

In antwoord op onze technische vraag over duurzame voorwaarden in pachtovereenkomsten wordt het volgende antwoord gegeven: ‘Nee, er worden geen voorwaarden opgenomen voor duurzaam beheer als instrument voor minder stikstofuitstoot, omdat daar niet toe is besloten in het pachtprijzenbesluit. Reden daarvoor is de flexibiliteit die willen hebben m.b.t. de uitgifte van de gronden.’ Maar juist hier hebben GS een prachtig instrument in handen om zelf de stikstofuitstoot te verminderen. Waarom wordt hier geen gebruik van gemaakt? Graag een reactie.

Faunabeheer

Qua faunabeheer betreurt onze fractie het gemak waarmee ontheffingen worden gegeven om dieren te doden, terwijl er veel efficiënte manieren zijn voor een minder dieronvriendelijke niet-dodelijke aanpak, zoals bij de damherten in de Hoeksche Waard. (Motie)

We beraden ons nog op aanvullende voorstellen hiervoor.

Carla van Viegen
Fractievoorzitter partij voor de Dieren
Provincie Zuid-Holland