Bijdrage Provin­ciale Staten Kadernota 2023-2026

Klimaatcrisis

Voorzitter. De Partij voor de Dieren ziet de aanpak van de klimaatcrisis als zeer urgent, maar deze urgentie zien we niet terug in het handelen van het college in de Kadernota Klimaatbestendig Zuid-Holland. Enkel de randvoorwaarden zijn nu ingevuld, maar er is nog steeds geen sprake van daadwerkelijke uitvoering en dat vindt de Partij voor de Dieren onbegrijpelijk! We zien het actueel om ons heen, droogte, plensbuien, windhozen, hitte en vervolgens staat in de Kadernota dat er geen middelen in zijn voorzien of gereserveerd, waarmee de provincie kan bijdragen aan de noodzakelijk versnelling van de aanpak ervan. En dát is een politieke keuze! Graag een reactie van het college. We dienen daarom de motie van Groen Links graag mee in.

Schuilmogelijkheden weidedieren

De klimaatverandering leidt ook tot nadelige gevolgen voor dierenwelzijn van weidedieren. Extreme hitte, heftige regenval en wateroverlast zorgen ervoor dat weidedieren lijden en schuilmogelijkheden zijn noodzakelijk voor hun welzijn. Zuid-Holland heeft een groot en groen buitengebied, waarin veel weidedieren verblijven. De Omgevingsverordening (artikel 6.18) biedt in ruimtelijke zin mogelijkheden aan gemeenten voor schuilmogelijkheden voor weidedieren. Het stellen van beleidskaders voor schuilmogelijkheden is een gemeentelijke bevoegdheid, maar nog lang niet alle Zuid-Hollandse gemeenten hebben gemeentelijk beleid ontwikkeld om weidedieren schuilmogelijkheden te bieden. We verzoeken daarom het college in gesprek te gaan met gemeenten en relevante organisaties om beleid voor schuilmogelijkheden voor weidedieren nadrukkelijk onder de aandacht te brengen en houden een motie achter de hand.

Structureel geld biodiversiteit buiten natuurgebieden

Versterking van biodiversiteit buiten de natuurgebieden is tot nu toe aangepakt met slechts incidentele middelen. De PvdD vindt het nodig dat ook hiervoor structureel budget wordt vrijgemaakt. En ook dat is een politieke keuze. Is het college bereid om te zoeken naar structurele middelen voor versterking biodiversiteit buiten de natuurgebieden? We houden een motie achter de hand.

Recreatie

Mooi dat er een recreatieperspectief 2030 wordt opgesteld! We maken ons wel zorgen over het beheer en onderhoud van de recreatiegebieden, omdat er structureel te weinig middelen zijn. De mogelijkheden voor een financiële bijdrage aan robuuste ontwikkelingen ontbreken. De meeste recreatiegebieden zijn in beheer bij SBB, dat valt onder LNV. Maar LNV draagt tot nu toe geen cent bij en dat is op zijn minst merkwaardig. De provincie draagt 1,4 mln bij, maar dat is te weinig. En dat terwijl de druk op recreatiegebieden steeds groter wordt en vanwege de toenemende bevolking meer recreatiegebieden nodig zijn. De provincie heeft een woonbod ingediend bij het Rijk, waar ook recreatie in opgenomen is, maar ik heb begrepen dat daar tot nu toe geen reactie op is gekomen. Is de gedeputeerde bereid om een brief te sturen naar LNV met de vraag of ook het Rijk een financiële bijdrage gaat leveren aan beheer onderhoud en infrastructurele maatregelen voor recreatie. We houden hiervoor een motie achter de hand.

Transformatie

Het is een roerige tijd, die veel zorgen en leed met zich meebrengt voor veel mensen. Er is een verandering gaande in de samenleving. De verandering van een oud naar een nieuw wereldbeeld. Laat ik eens hardop dromen… ‘May be I am a dreamer, but I am not the only one’ … Het nieuwe wereldbeeld, oftewel een nieuw waardenpatroon, is in onze samenleving nog een onderstroom. Die onderstroom van mensen die de nieuwe waarden aanhangen, uitdragen en in de praktijk brengen, is nog een relatief kleine groep. Het gros van de mensen, de bovenstroom, zit nog in een waardepatroon van economisch handelen dat leidend is geweest in de afgelopen tijd. De komende tijd zal het verzet om het huidige economische systeem in stand te houden nog toenemen, maar de onderstroom van verandering zal groeien en uiteindelijk via transformatie de bovenstroom worden. Specialisatie en fragmentatie worden vervangen door het zoeken naar samenhang en heelheid. Mensen worden in hun keuzen meer intern dan extern bepaald, gebaseerd op waarden. Die omkering begint bij onszelf. Als we dit omkeringprincipe in de praktijk gaan brengen, is dat van grote invloed op hoe we leven, werken, zakendoen en politiek bedrijven. We zullen leren minder vanuit systemen te denken, maar veel meer vanuit waarden te handelen. In het marktdenken zal groeidenken plaatsmaken voor het leveren van echte toegevoegde waarde op basis van respect en rekening houden met wat goed is voor het welzijn van allen en onze omgang met de natuur en dieren. Het zijn onze eigen waarden die ons gaan leiden en niet het systeem. De diverse crises worden vanuit samenhang en totaliteit bezien en aangepakt. Alle levensvormen doen ertoe, al zijn het nu in ogen van sommigen ongewenste of plaagdieren of exoten. Het ecosysteem op aarde wordt ernstig ondermijnd. Deze ondermijning van groeidrift ten koste van alles wat leeft moet worden aangepakt, zoals megastallen en agrarische monoculturen ten koste van biodiversiteit en kwetsbare ecosystemen. Van onderbetalen van werkenden tot het aantasten van privacy ten behoeve van een zo groot mogelijke winst voor een paar multinationals. Het laten vallen van de zwakkeren en ‘onproductieven’ in de samenleving terwijl de rijken steeds rijker worden. Oneindige economische groei zou je kunnen vergelijken met een kankercel die zich eindeloos reproduceert en ongebreideld groeit en tenslotte zijn gastheer, de aarde, doodt door overproductie, overconsumptie, verspilling en vervuiling. We graven ons eigen graf. We moeten onze ecologische voetafdruk verkleinen en binnen de grenzen van de aarde blijven handelen.

Er zijn een aantal manieren om de diverse crises het hoofd te bieden.

• Ten eerste via de harde weg van nog meer natuurrampen en gevolgen van natuurverlies, milieuvervuiling, die we aan den lijve ondervinden en waardoor we niet meer anders kúnnen dan veranderen: de wal keert het schip. Er zal dan niet lange discussie zijn of er een levensbedreigende situatie gaande is, maar er is paniek. Dán kunnen zich oplossingen aandienen, waar nog niet eerder aan gedacht is. Vanuit de chaos ontstaat dan een nieuwe orde, die zo anders zal zijn dat we ons het nauwelijks kunnen voorstellen, omdat we denken en handelen vanuit het nu: ‘meer van dit en minder van dat’. Voorwaarde voor de harde weg is zelfs dat het noodzakelijk moet zijn, onhoudbaar, want anders krijg je niet iedereen mee. Willen we het zover laten komen… Of niet?
• Er is een andere oplossing, via de zachte weg van bewustzijnsverandering, waarbij een kritische massa zo’n grote druk uitoefent op de huidige machtsbolwerken dat ze om vallen en er ruimte komt voor een nieuw systeem. Als Partij voor de Dieren kunnen we niet alleen de wereld redden, maar we zijn wel onderdeel van die kritische massa en zullen onze aanjaagfunctie blijven vervullen. De wereld heeft helaas mensen nodig die niet iets accepteren, alleen omdat ‘het nu eenmaal zo gaat en iedereen dat doet’. Mensen die hardop durven te dromen en vasthouden aan hun idealen. Zoals filosofe Susan Neiman aangeeft: ‘We zouden idealen niet moeten afmeten aan de realiteit, maar de realiteit beoordelen aan de hand van idealen’. Wat we zelf hebben gecreëerd, kunnen we ook weer veranderen. En het draagvlak van mensen die de noodzaak voor verandering zien, groeit.

Er schuilt nog steeds veel actuele wijsheid in een uitspraak uit 1854 van de chief van Seattle van de Dwamish stam:
“Hoe kun je de lucht bezitten? Wij weten dit: de aarde behoort niet aan de mens, maar de mens behoort toe aan de aarde. Alle dingen zijn met elkaar verbonden, zoals de lucht die ons allen verbindt. De mens heeft het web van het leven niet gewoven. Hij is slechts één draad ervan. Wat hij het web aandoet, doet hij zichzelf aan.” Dank u wel.

Carla van Viegen
Fractievoorzitter Partij voor de Dieren
Provincie Zuid-Holland