Wildop­vang­centra in Zuid-Holland in finan­ciële nood

Den Haag, 21 mei 2023 – De wildopvangcentra in Zuid-Holland staan voor grote uitdagingen als gevolg van financiële problemen. Door het sluiten van centra wordt de druk op de overgebleven wildopvang alleen maar groter. De Statenfractie Partij voor de Dieren Zuid-Holland heeft herhaaldelijk om financiële steun van de provincie gevraagd, maar het college ziet wildopvang niet als zijn verantwoordelijkheid. Deze situatie roept vragen op over wie er verantwoordelijk is voor de financiering van de opvang van wilde dieren. Laten we eens kijken naar wat er de afgelopen tijd is gedaan en gezegd over dit onderwerp.

Zorgplicht voor wilde dieren

In december 2019 nam de Tweede Kamer een voorstel aan van Tweede Kamerlid Frank Wassenberg van de Partij voor de Dieren, waarin de regering werd gevraagd om in samenwerking met gemeenten, provincies en belanghebbenden een landelijke richtlijn te ontwikkelen voor vergoedingen aan zelfstandige wildopvangcentra.

Zowel de Wet natuurbescherming als de Wet dieren bevatten een zorgplicht voor wilde dieren. Deze zorgplicht is niet toegewezen aan een specifieke overheidsinstantie, maar aan ‘een ieder’. In juli 2020 heeft de toenmalige minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA) gevraagd om advies over hoe en door wie hulpbehoevende dieren moeten worden geholpen.

De rol van dierenopvangcentra en financiële uitdagingen

De RDA stelt dat het voor de meeste mensen moeilijk is om te bepalen of een dier hulp nodig heeft. Daarom vindt de RDA dat de wettelijke zorgplicht moet worden opgevat als een ‘’zoekplicht naar deskundigheid", waarbij men de dierenambulance, hulpdiensten of een advieslijn kan inschakelen. Dierenopvangcentra zijn nodig om aan deze wettelijke eis te voldoen. Bovendien mogen in vrijheid levende dieren niet langer dan 12 uur door particulieren worden opgevangen; wildopvangcentra hebben een ontheffing van de provincie nodig.

De RDA constateert een gebrek aan financiële ondersteuning en kwaliteitscriteria in de wildopvang. De raad vindt dat de rijksoverheid verantwoordelijkheid moet nemen en adviseert de minister om samen met de sector en overheden te werken aan een landelijke basiskwaliteit, verbeterde informatievoorziening, kennisuitwisseling en structurele financieringsafspraken.

Standpunt van de minister en provincie Zuid-Holland

De (toen nieuwe) minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Adema, reageerde eind 2022 op het advies van de RDA. De minister beschouwt structurele financiële ondersteuning van wildopvangcentra niet als taak van de rijksoverheid. Hij hoopt dat opvangcentra steun kunnen ontvangen van provincies, gemeenten en particuliere giften. Het ministerie wil met provincies in gesprek om de verantwoordelijkheden en een meer geharmoniseerde aanpak te verkennen.

Tijdens de Statenvergaderingen van de provincie Zuid-Holland in maart en mei van dit jaar heeft fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren in Provinciale Staten van Zuid-Holland, Carla van Viegen, opnieuw gevraagd om structurele financiering voor wildopvangcentra en dierenambulances. Het college ziet wildopvang echter niet als een provinciale taak, maar als een maatschappelijke functie. De provincie vindt dat ze haar verantwoordelijkheid neemt door in te zetten op preventie met het versterken van het leefgebied van dieren.

Gebrek aan structurele steun in Zuid-Holland

Wel wil de provincie wildopvangcentra samenbrengen voor betere samenwerking en kennisuitwisseling. Ze krijgen daarvoor gezamenlijk een eenmalige impuls van €50.000, maar dit bedrag is ontoereikend om de wildopvangcentra te redden. Een jaarlijkse vaste bijdrage van de provincie is nodig om het voortbestaan van de wildopvangcentra te waarborgen.

Andere provincies, zoals Noord-Holland, Brabant en Utrecht, bieden aanzienlijke structurele financiële steun aan wildopvangcentra. Het college van Zuid-Holland reageert op de vraag waarom zij dit niet doen door te zeggen dat het een keuze is die ze op dit moment niet maken.

Zorgen over toekomst van wildopvangcentra

Van Viegen: “Als er geen verandering optreedt, zullen meer wildopvangcentra moeten sluiten, en dit baart ons grote zorgen. De Partij voor de Dieren vindt het onacceptabel dat de provincie niet krachtig genoeg optreedt om de zorg voor zieke en gewonde in vrijheid levende dieren te waarborgen. We gaan er vanuit dat het volgende college wel bereid is om structurele financiële steun te bieden aan de wildopvangcentra, aangezien de opvang van hulpbehoevende wilde dieren dringend nodig is.”