Tech­nische vragen stik­stof­d­ossier

Indiendatum: 29 nov. 2021
Antwoorddatum: 30 nov. 2021

1. Pas in juli 2023 moeten alle provincies gebiedsplannen stikstof hebben ingediend bij het rijk! Ook wacht de provincie nog op nadere beleid van het Rijk. Welke maatregelen kunnen nu al door de provincie uitgevoerd gaan worden zonder te wachten op de landelijke overheid.

De maatregelen die door de provincie nu al zelf kunnen worden uitgevoerd zijn beperkt, omdat het bronmaatregelenpakket van het Rijk nog in ontwikkeling is. Provincies voeren de rijksmaatregel gerichte opkoop piekbelasters uit (zie vraag 9), maar niet van alle bronmaatregelen is het proces of de rol voor de provincie helder. Daarnaast zijn er stikstofbronnen die niet rechtstreeks door provincie aan te spreken zijn, zoals scheepvaart op zee en het buitenland. In de concept gebiedsagenda’s die komende maand in de bestuurlijke gebiedstafels worden besproken staan voorstellen voor maatregelen die we in de provincie nemen of afspraken over willen maken.

2. De monitoring van natuur is nog in ontwikkeling. Wanneer kunnen we de resultaten verwachten?

Op 8 december staat er een technische sessie gepland voor de commissie KNM. Daar zal inzicht worden gegeven in de monitoring van natuur.

3. Voor woningbouw geldt eveneens dat de bouwfase onder de partiële vrijstelling valt, maar de gebruiksfase niet. Waarom is dat?

In de Wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn) is bepaald dat er een partiële vrijstelling geldt voor bouwactiviteiten. Over het algemeen geldt dat de stikstofemissies in de bouwfase beperkt zijn en het betreft eenmalige en tijdelijke emissies. In het Besluit bouwwerken leefomgeving is een verplichting opgenomen om emissies van stikstof te beperken. Dit besluit zal inwerkingtreden gelijktijdig met de Omgevingswet. Het Rijk heeft budgetten beschikbaar voor de bouwsector om te werken aan stikstofreducties.

4. Wordt er ook onderzocht op welke wijze woningbouw minder stikstofuitstoot kost?

Voor de bouwfase van woningen is het mogelijk om minder stikstof uit te stoten door het zoveel mogelijk toepassen van emissieloos bouwmaterieel en/of emissieloze bouwmethoden.

Voor de gebruiksfase van woningen geldt dat door het bij de bouw toepassen van de best beschikbare technieken en de huidige duurzaamheidsprincipes de nieuwe gebouwen in principe minder stikstof uitstoten. In 2021 is onderzocht hoe de publiek-private samenwerking vorm gegeven kan worden ten behoeve van het realiseren van efficiënte en schone bouwlogistiek en bouwhubs. Buck Consultants is gevraagd om drie mogelijke scenario’s uit te werken voor de rol die een overheid (gemeente) zou kunnen hebben in dit proces.

5. Wat wordt precies verstaan onder kringlooplandbouw?

Kringlooplandbouw betekent dat de voedselvoorziening en landbouw niet langer afhankelijk zijn van delfstoffen die niet hernieuwbaar zijn. Wanneer grondstofkringlopen gesloten worden kunnen ook de emissie van broeikasgassen, ammoniak en fosfaat gereduceerd worden. Dit sluit aan bij de visie over kringlooplandbouw van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Door bewuster om te gaan met schaarse grondstoffen, hoeven er minder grondstoffen van elders te worden aangevoerd, zoals kunstmest en geïmporteerd veevoer. Kringlooplandbouw is gericht op een goede opbrengst en een zuinig gebruik van grondstoffen en energie, én ook op zo min mogelijk belasting van klimaat, milieu en natuur. De mate waarin een bedrijf kringlopen kan sluiten hangen meestal van meerdere factoren af, zoals het verdienmodel, ligging, soort bedrijf.

6. De uitwerking om het reductiedoel van 50% te halen binnen landbouw, industrie en mobiliteit is nog een belangrijk gespreksonderwerp in het te vormen kabinet en met de betreffende sectoren. Wat is hier dan de indicator? Dat begrijpen we niet goed.

De Rijksinzet van het te vormen kabinet is inderdaad nog niet bekend. Voor een gebiedsgerichte aanpak is de reductie van stikstofdepositie in het betreffende Natura2000-gebied altijd een relevante indicator. De concrete indicator zullen we echter ook willen afzetten tegen de doelen en inspanningen die op grond van de Rijksinzet mogelijk zijn in en rond het Natura2000-gebied. Daarmee heeft de provincie een rol als gebiedsregisseur. Voor een generieke aanpak is de reductie van stikstofemissie altijd een relevante indicator. In het kabinet wordt nu over een financiële inzet van tientallen miljarden gesproken voor zowel de aanpak van klimaat als stikstof. Het gesprek over de concreet te hanteren indicatoren voor landbouw, industrie en mobiliteit willen we daarom bestuurlijk met u voeren wanneer er meer zicht is op de inzet van het Rijk.

7. Per gebied bepalen overige doelstellingen (biodiversiteit, CO2, waterkwaliteit etc.) In overige gebieden zetten we in op reductie van 50% dat bij wet wordt vastgelegd. Hier wordt de nadruk gelegd op een integrale gebiedsaanpak via kringlooplandbouw, waarbij 26% stikstofreductie één van de doelen is. Welke zijn deze overige gebieden?

De aanpak van uitstoot van stikstof vanuit de landbouw benaderen we als onderdeel van de transitie naar een vitale landbouw. Daarbij is de ambitie om in te zetten op natuurinclusieve kringlooplandbouw waarmee we ook andere beleidsdoelen kunnen halen, zoals voor bodemdaling, klimaat, water en biodiversiteit. Binnen de stikstofaanpak zijn er vier gebieden benoemt (Biesbosch, Duinen-Eilanden, Duinen en Nieuwkoop) waarvan voor de landbouw in Nieuwkoop de meeste directe winst op een natuurgebied door middel van stikstofreductie te behalen is. Vanuit het klimaatakkoord zijn er drie prioritaire gebieden gekozen voor de Veenweidestrategie: Nieuwkoop, Krimpenerwaard en Alblasserwaard, waar naast het hoofddoel reductie CO2 emissie uit bodemdaling, ook integraal gekeken wordt naar verduurzaming van de landbouw en zo ook naar stikstofreductie. Dit zijn dus twee verschillende gebiedsgerichte aanpakken. In beide gebiedsgerichte aanpakken wordt integraal gekeken naar transitie van de landbouw, waarbij stikstof en CO2 prioritaire doelen zijn. In het gebied de Zuidwestelijke Delta lopen ook diverse programma’s rond verduurzaming van de landbouw (zoals IBP-Vitaal platteland met de broedplaats volhoudbare landbouw en Groene Cirkel Farm Frites).

8. In totaal voldoen in Zuid-Holland negen bedrijven aan de rijkscriteria voor gerichte opkoop. De belangrijkste is dat bedrijfsbeëindiging bijdraagt aan vermindering van de depositie met minimaal 2 mol/ha/jaar en dat het bedrijf binnen een straal van 10 km van een Natura 2000-gebied ligt. Is al meer bekend of deze 9 bedrijven interesse hebben?

Op dit moment voert de provincie de rijksregeling Gerichte opkoop (MGO-1) uit. Deelname is geheel gebaseerd op vrijwilligheid. Inderdaad voldoen er maar 9 bedrijven aan de criteria in de huidige regeling (MGO-1). We hebben bijna alle ondernemers (8 van de 9) gesproken en zij geven aan geen interesse te hebben. We verwachten hier op korte termijn geen verandering in maar blijven contact onderhouden.